Savaş korkusu, savaş ve silah ticareti

İsrail'in Gazze'de bir hastaneye yaptığı saldırı haberini okuduğum anda aklıma yine yabancı basındaki yankıları geldi. Hızlıca yabancı basın taraması yaparken gördüm ki batı medyası olayı İsrail'in yaptığına inanmak istemiyor. Velev ki İsrail'in yaptığını kabul etseler bile bu saldırıyı bile meşru savunma refleksi olarak yorumluyorlar. Açıkçası birkaç cılız tepkinin dışında insanlık adına utanç verici bir yaklaşım gördüm batı medyasında.

ABD'nin en ünlü haber sitesi The New York Times'tan bazı haberleri de gözden geçirirken ilginç bir analiz yazısı dikkatimi çekti.

Eric Lipton'a ait olan yazı ABD'nin silah satışları ile ilgiliydi. Yazıdan yola çıkarak İsrail'in saldırıları ile yükselen krizin bir başka boyutunu ele almak istiyorum.

SİLAH SATIŞLARI PATLADI

Lipton'un uzun analiz yazısında ABD'nin Rusya-Ukrayna Savaşı süreci ile silah satışlarında ciddi rekorlar kırıldığı belirtiliyor. Mesela "Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü'ne göre, geçen yıl dünya çapındaki silah, personel ve diğer maliyetlere ilişkin askeri harcamalar 2,2 trilyon dolara ulaştı; bu, en azından Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana enflasyona göre düzeltilmiş dolar cinsinden en yüksek seviye." ifadesi ABD'nin dünyadaki çeşitli krizler ile silah ticaretinde ulaştığı korkunç ekonomik hacmi gözler önüne seriyor.

Yine yazıda Orta Doğu'da yaşanan krizler sonucunda 2024 yılında Çin ve Rusya'ya yapılan satışlar dışında silah ticaretinden tam 241 milyar dolar bir gelir bekleniyor. Bu, bir önceki seneye göre yüzde 23 artış anlamına geliyor.

TÜRKİYE İHA VE SİHA'LARLA ÖNE ÇIKIYOR

ABD'nin Rusya-Ukrayna Savaşı ile beraber en çok silah satış anlaşması yaptığı ülke Polonya. Hatta Polonya o kadar çok silah istiyor ki ABD'nin tedarikte yetişemeyeceğini düşünerek Güney Kore ve Türkiye ile de anlaşmalar yapmış. Özellikle Türkiye'nin son dönemde savunma sanayisi alanındaki yükselişi de bu yazının konularından biri. Yazıda Baykar'ın ismi direkt olarak kullanılıyor ve Türkiye'nin bu alanda 10 yıl içerisinde dünya sıralamasında 7 sıra yükseldiği bilgisi veriliyor.

SAVAŞA AYLAR ÖNCESİNDEN HAZIRLIK

Olayın Orta Doğu boyutunda ise şu ifade gerçekten ilginç:
"Hamas'ın saldırısı ile Orta Doğu'da yeni bir savaşın tetiklenmesinden sadece birkaç gün sonra Amerikan silahlarının sevkiyatı İsrail'e ulaşmaya başladı."

Bu sevkiyatın jet hızıyla yapılmış olması savaşa belki de aylar öncesinden bir hazırlık olduğunu gösteriyor bence.

İsrail'in 10 milyar dolar gibi bir yardım talep etmesi de bölgede daha geniş çaplı bir savaşın istendiğini açıkça gösteriyor. ABD, her yıl 3 milyar dolarlık bir silah yardımını zaten İsrail'e yapıyor. Bunu 10 milyar dolara çıkarması bölgede diğer aktörlerin de devreye girmesine neden olacaktır. Bu da İsrail'e bilabedel silah verilse de diğer ülkelere silah satışının yolunu açacaktır. Yazıda asıl hedeflerden birinin özellikle Suudi Arabistan'a daha çok silah satmak olduğunu anlıyoruz.

ABD'DEN EN ÇOK YARDIM ALAN İSRAİL

ABD yardımlarından en fazla yararlanan ülke olan İsrail, bu yıl şimdiye dek ABD´den 2.7 milyar dolar karşılıksız yardım aldı. Bu yardımların 2.1 milyar doları askeri yardımlardan oluşuyor. (AA) ABD, 1946'dan 2018 yılına kadar İsrail'e neredeyse 100 milyar dolar yardımda bulunmuş ve bunların da yüzde 75'e yakını yine askeri yardımlar...

Bu arada ABD'nin Polonya'ya silah satarken yıllar sürecek bir tedarik sürecini işletmesine karşın İsrail'e birkaç günde silahları ulaştırması da hayli ilginç.

Tabi şunu da belirtmek gerekir ki ABD'nin sadece ülkelere resmi yollarla sattığı silahlar değil örgütlere kayıt dışı veya direkt silah yardımları da önemli bir konu. Bunun en büyük örneği sınırımızda bulunan YPG'ye yapılan askeri yardımlar. Daha geçtiğimiz haftalarda ABD, YPG'ye 300 TIR askeri yardımda bulunmuştu. 

Tüm bu veriler ışığında şunu apaçık görüyoruz ki ABD, Avrupa'da Rusya korkusu pompalayarak, Asya Pasifik'te Çin'i bahane ederek, Orta Doğu'da da Hamas gibi yapıları öne sürerek krizleri tırmandırıyor. Savaş kapıda sloganları ile de bölgedeki ülkelere silah satıyor.

Bizler Gazze'den gelen haberler karşısında göz yaşlarına boğulurken, içimizi derin acılar kaplarken, her an oradan gelecek olan acı haberlerin endişesini yaşarken bakın ABD'nin en büyük silah tedarik şirketlerinden biri olan RTX'in CEO'su Gregory J. Hayes'in nisan ayında Ukrayna Savaşı sırasında yaşananlara verdiği tepki şuydu:

"Çok sayıda iyi haber var"

Evet, savaşlar bizler için acı ama ABD'li silah tüccarları için iyi haberdir.