Marteniçka ne zaman takılır, ne zaman çıkarılır, neden kırmızı beyazdır? Marteniçka hikayesi nedir?
Marteniçka dönemi yaklaşıyor. Şubat ayının son gününde marteniçka araması yoğunlaştı. Bir Bulgar geleneği olan marteniçka, belli bir zamana göre takılır ve sonrasında meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılır. Baharın gelişi nedeniyle takılan marteniçka nedir, ne zaman takılır, ne zaman çıkarılır merak ediliyor. İşte Marteniçka hikayesi...
Mart ayının geleneklerinde olan marteniçka Bulgar halkına özgü adettir. Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar. Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına "marteniçka" olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. Peki, marteniçja neden kırmızı beyazdır, hikayesi nedir? İşte marteniçka hakkındaki bilgiler...
MARTENİÇKA NEDİR?
Marteniçka, Martipi ya da Martenitsa, Balkan ve Trakya coğrafyasında 1 Mart'tan itibaren Mart ayı boyunca bileklere takılan bilekliklere ve süslemelere verilen isimdir. Eski bir Bulgar geleneği olarak bilinse de Marteniçka, tüm Balkan coğrafyasında bilinen hatta Türkiye'de de Balkan göçmenleri sebebiyle her sene kutlanan bir bahar ritüelidir.
Doğa takvime göre leyleklerin şubat sonunda göç etmeye başladığı biliniyor. Leyleklerin göç için yola çıkmaları baharın gelişinin habercisi sayılır. Mart ayında iyilik, sağlık ve bolluk dileklerinizi dileyerek kırmızı ve beyaz ipliklerle örülmüş bu bileklik ve süsler bileklere bağlanır. Mart ayı boyunca bileklerde taşınır.
MARTENİÇKA NE ZAMAN ÇIKARILIR?
Âdete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar. Mart ayında leylek görülürse marteniçka takılırken dilenen dileklerin gerçekleşeceğine inanılıyor. Mart ayında senenin ilk leyleği görüldüğü zaman bileklerden çıkarılıp meyve veren bir ağaca bağlanıyor.
MARTENİÇKA NEDEN KIRMIZI BEYAZDIR?
Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder.
MARTENİÇKA HİKAYESİ NEDİR?
Bulgar geleneğinde Marteniçkayla ilgili çeşitli efsaneler vardır. Bunlardan biri de Baba Marta’dır. Bulgarlar, 1 Mart ile birlikte Baba Marta yani Marta Nine günlerinin de başladığına inanır.
Baba Marta – Marta Nine, bugüne kadarki en saygı duyulan geleneklerden biridir. Bu takılar ayrıca meyve ağaçlarına, evlere ve evcil hayvanlara da takılır. Bu sayede yeni tarım yılının bereketli ve bereketli geçmesi için de dilekler tutulur.
MARTENİÇKA NASIL YAPILIR?
Geleneğe göre, marteniçkaların ne hediye etmek için ne de örmek için satın alınmamalıdır. 1 Mart’ta Balkanlar’da herkes birbirine marteniçka verir. Bir marteniçka dokumak çok kolaydır. Örmek için bir kırmızı ve bir beyaz iplik yeterlidir.
Kırmızı ve beyaz ipin bir ucunu birbirine, diğer ucunu birbirine bağlayarak dokuyabilirsiniz. İsteyen tığ ya da şiş gibi şeyler ile de örebilir. Kişinin istek ve zevki üzerine boncuk ve süslemeler de takılabilir. Yani şu şekilde yapılmalı diye kesin bir kural yok. Kırmızı ve beyaz iplik kullanarak dilediğiniz gibi bileğinize uygun yapabilirsiniz.
