Marmara Denizi alarm veriyor: “Deniz bağırıyor”
Beykoz Sahilinde deniz yüzeyinde müsilaj (deniz salyası) tabakası görüldü. Uzmanlar sıcaklıkların artmasıyla Marmara Denizi’nde müsilaj riskinin yeniden gündeme geldiğine dikkat çekiyor. Müsilajın denizlerdeki kirliliğin habercisi olduğunu söyleyen Çevre Mühendisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk, "Dünden itibaren sıcaklıkların artmasıyla zaten kirli olan deniz suyunda biyokimyasal reaksiyonlar artar ve deniz anaları oluşur ve takiben hemen müsilaja dönüşür. Müsilaj kirliliğin bir habercisidir.
Marmara Denizi 2021 yılında ektkili olan müsilaj Beykoz kıyılarında da görülüyor.
O dönemde özellikle Mayıs ve Haziran aylarında, deniz yüzeyini kaplayan müsilaj tabakaları gözlemlendi. Geçtiğimiz günlerde Beykoz Sahili’nde deniz yüzeyinden rastlanan müsilaj yeniden aynı sorunların yaşanıp yaşanmayacağına dair endişe uyandırdı.
"ARTIK DENİZİN YÜZEYİNDE DE KİRLİLİĞİ GÖREBİLİYORUZ"
Marmara Bölgesi’nde sıcaklıkların artmaya başladığını dile getiren Çevre Mühendisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk "Bundan sonraki süreçte önce denizin dibinde oluşuyordu; şimdi artık denizin yüzeyinde bu kirliliği sık görebiliriz.Marmara Havzası'ndaki bütün belediyeler atık sularını ileri kademe arıtacaklar. Bunlardan en önemlilerinden biri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin atık suları." diye konuştu.
"MARMARA DENİZİ OKSİJENSİZLEŞMEYE BAŞLAR"
Öztürk, Marmara Denizi’ndeki oksijenin azaldığına dikkat çekerek, "Müsilajın oluştuğu yerlerde yüzeyde havadan deniz ortamına oksijen transferi önlenir. Marmara Denizi yavaş yavaş oksijensizleşmeye başlar. Karadeniz’den gelen oksijenli su, Marmara’ya az oksijenli halde gelmeye başlar. Bu da Marmara Denizi için çok tehlikeli bir durumdur. Müsilaj oluşan bölgelerde, özellikle yüzeyi kapladığı için artık deniz ortamlarında karbon yutak alanı olmak yerine karbon salım alanına, yani karbon salınan alanlara dönüşür. Bu da denizlerimiz için İstanbul ve Marmara Denizi için tehlikeli bir durumdur" diye konuştu.
"BALIK AĞLARINI TEMİZLEMEK ÇOK MALİYETLİ"
Müsilajın balıkçılığı olumsuz etkilediğini ifade eden Öztürk, "Balıkçılar için balık ağları ciddi çamur gibi müsilajla kaplanır. Bu balık ağlarını temizlemek, tekrar eski hâline getirmek çok maliyetli, çok zor ve meşakkatlidir. Bu sebepten dolayı bu sene balıkçılar erken tatil etmişlerdir müsilaj yüzünden." ifadelerini kullandı.
Kirliliğin temel nedenlerinden birinin atık sular olduğuna da değinen Öztürk, "Evsel atık sular ve sanayi atık suları ileri kademe arıtılmadan deşarj edildiği için Marmara Denizi’ne ve Boğazlara deşarj edildiği için bu sular, azot ve fosfor bakımından kirlilik yükü yüksek atık sular taşır." dedi.
"YÜZEYDE GÖRÜLMEYE BAŞLADI"
Öztürk, müsilajın sadece deniz dibinde değil yüzeyde de gözlemlendiğine dikkat çekerek, "Bundan sonraki süreçte önce denizin dibinde oluşuyordu; şimdi artık denizin yüzeyinde bu kirliliği sık görebiliriz." diye konuştu.
Sıcaklıkların etkisine de değinen Öztürk, "Bütün bunların etkili olduğu parametre sıcaklıktır. Hava sıcaklığı normalin üzerinde seyrederse, deniz suyu sıcaklığı da normalin üzerinde seyrederse müsilaj oluşmaya devam eder. Özellikle müsilajın oluştuğu yerlerde sıcaklığın yanında PH, çözülmüş oksijen gibi kirleticilerin de mutlaka ölçülmesi gerekiyor. Sadece gördüğün müsilaj veya denizanasıyla bir sonucu net olarak tahmin etmek zordur" ifadelerini kullandı.
"İLERİ ARITMA ŞART"
Marmara için çözüm önerilerini de sıralayan Öztürk, "Marmara Havzası’ndaki bütün belediyeler atık sularını ileri kademe arıtacaklar. Bunlardan en önemlilerinden biri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin atık suları. Ön arıtma yapılarak derin deniz deşarjı yapılmakta. Bunun yerine Marmara Havzası’nda, Büyükşehir Belediyeleri dahil olmak üzere bu belediyeler, atık sularını artık ileri kademe arıtmak için gerekli yatırımlarını, gerekli projelerini acilen başlatması lazım. Birinci önemli adım bu, ikincisi, sanayi atık suları. Bu sanayi atık sularının da ileri kademe arıtılması lazım. Azot fosfor kirliliğinin mutlaka giderilmesi lazım. Üçüncü olarak da, Marmara’yı tehdit eden kirleticilerden biri, yayılı kaynaklar dediğimiz tarımsal kirlilik. Bu kirlilikten dolayı Marmara Denizi yüzde 80 oranında yayılı kaynaklardan dolayı kirletiliyor. Bu Marmara Havzası’nda iyi tarım uygulanması ve Marmara Havzası’nda iyi hayvancılık uygulamasına geçilmediği müddetçe Marmara Denizi müsilajdan kurtulmaz." dedi.
