Asperger sendromu nedir, belirtileri nelerdir? Otizmden farkı nedir?
Asperger sendromu, merak konusu oldu. Bir çeşit sosyal etkileşim bozukluğu olan asperger sendromu, otistik spektrum bozukluklarından (OSB) biridir. Peki, asperger sendromu nedir, belirtileri nelerdir?
Asperger sendromunun adı Avusturyalı çocuk doktoru Hans Asperger’den gelmektedir. Asperger, 1944 yılında, tedavi için gelen sözel olmayan iletişim becerileri eksik, yaşıtlarıyla duygudaşlık kuramayan ve fiziksel olarak sakar olan çocukları tanımlamıştır. Fakat henüz asperger sendromu nedeni bilinmemektedir.
ASPERGER SENDROMU NEDİR?
Asperger sendromu (AS) ya da Asperger bozukluğu, sosyal etkileşimde zorluklar ve sınırlı, basmakalıp ilgi ve etkinliklerle tanımlanan otistik spektrum bozukluklarından (OSB) biridir. AS diğer OSB’lerden dil ve bilişsel gelişimde genel bir gecikme olmamasıyla ayrılır. Her ne kadar standart tanı ölçütleri arasında belirtilmemişse de motor sakarlık ve sıra dışı dil kullanımına sıklıkla rastlanır.
ASPERGER SENDROMUNUN TARİHÇESİ
Asperger sendromu ilk kez Viyanalı çocuk hekimi Hans Asperger tarafından 1944’te tanımlanmış; ancak bugün ki önemini 1987 yılında otizmin en önde gelen araştırmacılarından Lorna Wing tarafından yazılan bir makale nedeni ile kazanmıştır. Yani hastalık 1981’den öncesinde çok da bilinmemektedir. Doktor Asperger, bu çocukların duygularını ifade etme, empati eksikliği, toplumsal ipuçlarını anlamakta zorluk çektiklerini belirtmiştir.
ASPERGER SENDROMU TANISI
Genellikle 4-11 yaşları arasında Asperger sendromu tanısı konulmakta olup, Aspergerin tipik özellikleri olan sosyal etkileşimde bozukluk, tekrarlayıcı davranışlar, bilişsel gelişim eksikliği ve aşırı içe kapanıklık aranır. Çocuklar farklı ortamlarda gözlemlenir ve öğrenme tarzı, motor gelişim, güçlü ve güçsüz yanları ve bağımsız yaşam becerilerine bakılır. Yetişkinlere Asperger tanısı koymak daha zordur. Otizmde olduğu gibi Asperger sendromunda da erken tanı çok önemlidir.
ASPERGER SENDROMUNUN OTİZMDEN FARKI
Asperger sendromu, Doktor Hans Asperger tarafından tanımlanmış ve otizminin dışında tutulmuştur. Otizmden farklı olarak dil ve konuşma becerisinde gelişim geriliği yoktur.
Otizm yaşamın ilk 3 yılında ortaya çıkmasına karşın, genellikle Asperger sendromlu çocuklar bebeklik yıllarını diğer bebeklerle aynı sağlıkta geçirir. Otizmde konuşma geriliği varken genellikle Asperger sendromunda konuşmaya başlama ve konuşma normaldir. Bilişsel ve dil gelişimi olarak otizmden ayrılır. Otizmli çocuğa göre Asperger sendromlular nispeten daha konuşkan hatta ilgi duyduğu alanlarda aşırı konuşkandır. Toplumla uyumlu olmadıklarını bilirler, otizmli çocuk bunun farkında değildir.
ASPERGER SENDROMU BELİRTİLERİ
Okul öncesinde belirtileri ile yaşıtlarından ayrılan Asperger sendromlu çocuklarda görülen tipik özellikler şöyledir:
- Konuşabilmelerine rağmen sohbeti başlatma ve sürdürmede zorluk yaşarlar.
- Rutini sever, değişiklikten hoşlanmazlar.
- Aşırı derecede içine kapanıktırlar.
- Tekrarlayıcı davranışlar sergiler, tekdüze konuşurlar.
- Karşısındaki konuşurken değişen ses tonunu anlamaz, esprileri algılayamazlar.
- Konuşmalar resmi, göz kontağı zayıftır.
- Bir iki konuda aşırı ilgili olup detaycı olabilirler.
- Sevdiği konularda aşırı konuşur, tek taraflı sohbete dalarlar.
- Motor becerilerinde yaşıtlarına göre öğrenme daha geç gerçekleşir.
