Salgınlarla geçen bir yıl: 2024'te dünya genelinde öne çıkan tüm hastalıklar

• Dünya Sağlık Örgütü, 2050’ye kadar her beş kişiden birinin kansere yakalanabileceği uyarısında bulundu. 
• Kovid-19 pandemisinin ardından küresel çapta insanların dikkatle takip ettiği sağlık alanında, kronik hastalıklardaki artış ve Afrika'daki ölümcül virüslerin sebep olduğu lokal salgınlar öne çıktı.

• Bu yıl ayrıca başta kanser ilaçları olmak üzere 1.5 trilyon dolar ciro yakalayan küresel ilaç devleri dikkat çekti.
• Sputnik Türkiye, yeni pandemi risklerinin tartışıldığı 2024'teki sağlık sorunlarıyla ilgili gelişmeleri derledi.

15 Ocak
Zambiya'da Kolera salgını

• Güney Afrika ülkesi Zambiya'da Kolera salgını başladı. 12 kişi hayatını kaybederken, 500'den fazla vaka rapor edildi. Salgına karşı 1 milyon dozdan fazla aşı hazırlandı. 
• Salgın boyunca toplamda 10 binden fazla kişinin hastalığa yakalandığı ve can kaybının 400'ü aştığı ifade edildi.

21 Ocak
Donmuş virüslerle ilgili bilim insanlarından uyarı

• Bilim insanları, Arktik'teki permafrost tabakasında donmuş halde bulunan antik virüslerin, Dünya'nın ısınan iklimi tarafından serbest bırakılabileceğini ve büyük bir hastalık salgınına yol açabileceği uyarısı yaptı.
• Bilim insanları, donmuş ve hayata dönebilecek bu virüsler için "zombi virüs" ifadesini kullandı.

1 Şubat
Dünya Sağlık Örgütü, kanser rakamlarını açıkladı

• Dünya Sağlık Örgütü, her yıl en az 20 milyon yeni kanser vakasının tespit edildiğini ve 10 milyon kansere bağlı ölüm gerçekleştiğini belirtti.
• Dünya Sağlık Örgütü'nün paylaştığı rakamlara göre 2050'ye kadar beş insandan birinin kansere yakalanması bekleniyor.

6 Şubat
Yunanistan'da kızamık tehlikesi sebebiyle alarm verildi

• Yunanistan Sağlık Bakanlığı, Avrupa'da artan kızamık virüsü tehlikesine karşı önlem kararı aldı.
• Yunanistan Ulusal Kamu Sağlığı Kurumu'nca yapılan açıklamada, Romanya, Fransa, İngiltere ve Avusturya'da kızamık vakalarındaki ani artış işaret edildi.

• Aşı kampanyası için özel bir ekip kurulacağı ve halkın bilinçlendirilmesi faaliyetlerinin başlayacağı ifade edildi.
• Yunanistan'da 2022 ve 2023 yıllarında kızamık vakası görülmediği bildirildi.

Nebraska Üniversitesi, yeni bir pandemiye sebep olabilecek 8 virüsü açıkladı

• ABD'deki Nebraska Üniversitesi Tıp Fakültesi, yeni bir pandemiye sebep olabilecek sekiz virüse dair bir makale yayınladı.
• Bu virüslerin MERS, SARS-Kovid, Kırım-Kongo kanamalı ateşi, Paramiksovirüs, influenza virüsü, Rif Vadisi ateşi, Zika, Lassa Ateşi olduğu ifade edildi.

10 Mart
Bilim insanları, donmuş virüsleri canlandırdı

• Fransa'nın Marsilya şehrindeki Aix-Marseille Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde, 48 bin 500 yıllık donmuş virüsler canlandırıldı. 
• On binlerce yıldır Arktik kuşağındaki permafrost tabakasında donmuş halde bulunan bu virüslerin, gelecekteki olası tehlikelere karşın inceleneceği bildirildi.

5 Nisan
Teksas'ta ilk kez kuş gribi ineğe, inekten de insana bulaştı

• ABD Hastalık Kontrol Merkezi, Teksas'ta ilk defa bir kuş gribinin ineğe, ve yine ilk defa inekten insana bulaştığı bir vaka tespit edildiğini açıkladı.

• Hastalık Kontrol Merkezi, yüksek bulaşıcılığa sahip H5N1 kuş gribi virüsünün dikkatle takip edildiğini ve insandan insana bulaşma vakası görülmediğini kaydetti.

4 Mart
Dünya obezite rakamları açıklandı

• Dünya Obezite Vakfı, 800 milyondan fazla kişinin obez veya fazla kilolu olarak yaşadığını, özellikle gelişmekte olan veya gelişmemiş ülkelerde çocuk obezitesinin arttığını belirtti.
• Dünya Obezite Vakfı'nın çalışmalarına göre 2035'e gelindiğinde dünyada 1,53 milyar kişinin obez olması riski bulunuyor.

13 Mayıs
SARS virüslerinin bilinmeyen türleri keşfedildi

• Alman bilim insanları, SARS virüsleri dahil birçok virüs cinsinin daha önce bilinmeyen türlerinin keşfedildiğini ve dünyada yeni salgınlar başlayabileceğini ifade etti.

6 Haziran
Meksika'da kuş gribi paniği

• Dünya Sağlık Örgütü, Meksika'da 59 yaşında kronik rahatsızlıkları bulunan bir hastanın, kuş gribi virüsü bulaşmasından sonra hayatını kaybettiğini açıkladı. 
• Meksika Sağlık Bakanlığı ise Dünya Sağlık Örgütü'nün açıklamasının hatalı olduğunu, hastanın böbrek yetmezliği yüzünden hayatını kaybettiğini ve kuş gribine yakalanmasının ölüm sebebi olmadığını belirtti.

22 Temmuz
Dünya HIV/AIDS rakamları açıklandı: 630 bin kişi hayatını kaybetti

• Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı'nın hazırladığı raporda, dünyada 40 milyon kişinin HIV virüsüyle yaşadığı belirtildi.

• 2023'te 1,3 milyon kişinin 2023'te AIDS hastalığına yakalandığı belirtilirken, son bir yıl içinde AIDS yüzünden 630 bin kişinin öldüğü kaydedildi.

29 Temmuz
Kuş gribi için mRNA aşı projesi

• Dünya Sağlık Örgütü, insanlara bulaşabilen kuş gribi H5N1 için mRNA aşısı geliştirilmesi projesinin başlatıldığını duyuldu.

14 Ağustos
M çiçeği hastalığı için acil durum ilanı

• Dünya Sağlık Örgütü, Afrika'dan başlayarak dünyaya yayılan ve "maymun çiçeği" olarak da bilinen M çiçeği hastalığı için "uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu" ilan etti.

17 Ağustos
Gazze'de çocuk felci krizi

• İsrail bombardımanı ve işgali altındaki Gazze'de 10 aylık bir bebekte çocuk felcine rastlandığı açıklandı.
• Birleşmiş Milletler, en az 1.6 milyon doz çocuk felci aşısı ulaştırabilmek için acil ateşkes çağrısında bulundu.

22 Ağustos
Batı Nil Virüsü

• Güney Amerika'dan gelen ölüm haberlerinden sonra Avrupa kıtasına geçen Batı Nil Virüsü, Türkiye'de de görüldü. Sağlık Bakanlığı, 6 kişide hastalığın tespit edildiğini bildirdi.
• Sivrisineklerin taşıdığı ve ısırmayla insanlara bulaştırdığı Batı Nil Virüsü, baş ağrısı, ishal ve ateş ile kendisini gösteriyor ve nadiren de olsa ölümcül enfeksiyona sebep olabiliyor.

27 Ağustos
'Zombi mantarının' ele geçirdiği tarantula görüntülendi

• "Zombi mantarı" olarak da bilinen parazitik fungus Kordiseps'in ele geçirdiği ve bedenini kontrol ettiği bir tarantula, Peru Amazon Ormanları'nda görüntülendi.

5 Eylül
BM, Gazze'deki çocuklara çocuk felci aşısı yapmaya başladı

• Birleşmiş Milletler, Gazze Şeridi'nin güney bölgelerinde başlatılan çocuk felci aşılama kampanyasının ilk gününde 160 binden fazla çocuğa aşı yapıldığını duyurdu.

10 Eylül
Çin'de yeni ve ölümcül bir virüs keşfedildi

• Çinli bilim insanları, kene ısırması sonucu insanlara yayılarak beyinde sorunlara yol açabilen ve ölümcül enfeksiyonlara sebep olan "Wetland Virüsü"nü keşfetti. Hastalığın insanların yanı sıra koyun, at, domuz ve kemirgenlerde de görülebildiği ifade edildi.

12 Eylül
İlaç sektörünün yılsonu piyasa hacmi 1,5 trilyon olarak tahmin edildi

• Veri analiz ve değerlendirme sitesi Statista, dünya çapında ilaç sektörünün piyasa hacminin 1,5 trilyon doları geçmesinin beklendiğini açıkladı.
• Statista'nın incelediği verilere göre, ilaç sektöründe en büyük hacme sahip ürünleri, 194 milyar dolarlık pazar payı ile kanser ilaçları oluşturuyor.
• Küresel ilaç sektöründeki en büyük pay ise 640 milyar doları aşkın ciro ile Amerikalı ilaç şirketlerine ait.
• Amerikalı Johnson & Johnson, Merck & Co, Pfizer, AbbVie, Bristol-Myers ve Novartis şirketlerinin toplam cirosunun 2024'te 300 milyar dolara ulaştığı ifade edildi.

17 Eylül
Kuş gribi bir ülkede daha kanatlı hayvandan insana bulaştı

• Ekvador'da ilk defa kuş gribi H5N1 virüsünün hastalıklı kanatlı hayvandan insana bulaştığı bir vaka gözlemlendi. Hasta tedavi altına alındı.

27 Eylül
Doğu Afrika'da ölümcül virüs Marburg salgını başladı

• Doğu Afrika ülkesi Ruanda'da Marburg virüsü salgını yaşandı.
• Salgın sebebiyle 300 kişi virüsle temas yaşarken, 9 kişi hayatını kaybetti.
• Marburg virüsü, insanları ve maymunları etkileyen, şiddetli ve kanamalı ateşe sebep olan ölümcül bir virüs olarak tanımlanıyor.
• Virüsün, çok yakın temas, kan veya salya, veya vücut sıvılarıyla temas etmiş her türlü yüzey ve kumaş parçasından bulaşabileceği belirtildi.

30 Eylül
Marburg salgını Tanzanya'ya yayıldı

• Ruanda'dan sonra Ebola hastalığına benzerliği ile öne çıkan ölümcül Marburg virüsü, Tanzanya'da da görüldü.

3 Ekim
Almanya'da Marburg virüsü paniği sebebiyle tren seferleri durduruldu

• Ruanda'dan sonra Almanya'da da Marburg virüsü şüphesi panik yarattı.
• Ruandalı iki öğrencinin ölümcül Marburg virüsü taşıyor olabileceği endişesiyle Hamburg tren istasyonu karantina altına alındı.
• Hastalık taşıma şüphesi bulunan kişilerin test sonuçları negatif çıkınca raylı ulaşım tekrar hizmete başladı.

9 Ekim
Nadir parazitik fungus İskoçya'da görüldü

• Nadir olarak rastlanan parazitik fungus Gibellula, İskoçya'da bulundu. Amatör doğa fotoğrafçısı Ben Mitchell tarafından İskoçya ormanlarında bulunan Gibellula parazitik fungusu, örümcekleri içeriden yiyor ve dış kabuklarından yayılarak sporlarını saçıyor.
• Uzmanlar, böcekleri içeriden yiyen veya bedenlerini kontrol eden parazitlerin ve fungusların insanlar için tehlike oluşturmadığını kaydetti.

Yale Üniversitesi, küresel ısınma ve funguslar konusunda uyarıda bulundu

• Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin yayınladığı bir makaleye göre insanların günümüzde fungus ve parazitik fungus tehdidiyle karşı karşıya olmamasının sebebi yüksek vücut ısılarımız.
• Ancak uzmanlar, küresel ısınma sebebiyle fungus türlerinde yaşanabilecek evrimlerin sonucunda insan sağlığının da tehlikeye girebileceği konusunda uyarıda bulunuyor.

10 Ekim
Çin ve Avustralya ortaklığında yapay zeka desteğiyle 160 bin yeni virüs türü keşfedildi

• Çinli ve Avustralyalı bilim insanları, yapay zekanın 160 bin yeni virüs türünü keşfettiğini duyurdu.
• Yayınlanan makale, şimdiye kadarki en çok virüs keşfinin yer aldığı makale olarak tarihe geçti.

7 Ekim
Nobel Tıp Ödülü, mikroRNA çalışmalarına verildi

• 2024 Nobel Tıp Ödülü, mikroRNA üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle ABD'li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun'a verildi.
• Amerikalı bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun’un yaptığı keşifler, dünyada karmaşık yaşamın nasıl ortaya çıktığını ve insan vücudunun nasıl çok çeşitli dokulardan oluştuğunu açıklamaya yardımcı oluyor.

31 Ekim
Avrupa'da kuş gribinin yayılım hızında artış gözlemlendi

• Reuters, Avrupa'da kuş gribi vakalarının önceki yıla göre çok daha hızlı yayıldığını ve on binlerce kanatlı hayvanın öldüğünü aktardı.

Kongo'da M Çiçeği salgınında durum kötüleşti

• Diğer yandan Afrika Birliği, özellikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde "maymun çiçeği" olarak da bilinen M Çiçeği salgınının giderek kötüye gittiğini belirtti.
• Afrikalı uzmanlar, 2024 ocak ayından bu yana 48 bin vaka tespit ettiklerini ve bin 100 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

2 Kasım
Konya'da kuş gribi tespit edildi: İmha işlemleri başlatıldı

• Konya'nın Meram ilçesinde yumurta üretimi yapan bir işletmede kuş gribi vakası tespit edildi.
• Tarım ve Orman Bakanlığı, enfekte olmuş hayvanlardan elde edilen yumurtaların derhal imha edildiğini belirtti.
• Bakanlık ayrıca bulaşma riski olan hayvanların, yemlerin ve yumurtaların da imhasına başlandığını kaydetti.

11 Kasım
H5N5 kuş gribi virüsü varyantı ilk defa Avrupa'da görüldü

• Bulaşma oranı yüksek H5N5 kuş gribi virüsü ilk defa Avrupa'da görüldü.
• Arnavutluk, Birleşik Krallık, Romanya, Almanya ve Ukrayna'da görülen hastalığın yüzlerce kümeste tespit edildiği ve acil olarak eyleme geçildiği aktarıldı.

13 Kasım
Dünyada diyabet hastası sayısı 800 milyonu geçti

• Dünya Sağlık örgütü, dünyada diyabet hastalığının ciddi bir artış gösterdiğini ve tüm dünyadaki diyabet hastası sayısının 800 milyonu geçtiğini açıkladı.
• Dünya Sağlık Örgütü'nün paylaştığı veriler, neredeyse her sekiz kişiden birinin diyabet hastası olduğunu gösteriyor.

11 Aralık
Avustralya'da ölümcül virüsleri taşıyan 323 şişe örnek, laboratuvardan kayboldu

• Avustralya'nın Queensland eyaletinde, ölümcül Hendra, Lyssavirus ve Hantavirus'a ait 323 şişe virüs kayboldu.
• Avustralya Sağlık Bakanı Tim Nicholls, olayı ciddi bir biyogüvenlik ihlali olarak nitelendirerek soruşturma başlatıldığını duyurdu.

13 Aralık
ABD'de bir ayda kanatlı hayvandan insana kuş gribi bulaşma sayısı 60'a ulaştı

• ABD'nin Louisiana eyaletinde kuş gribi H5N1 virüsünün, bir kanatlı canlıdan insana geçtiği açıklandı.
• Hastanın tedavi altına alındığı bildirildi.
• ABD'de Aralık ayında kuşlardan insanlara toplam 60 kuş gribi bulaşma vakası tespit ettiği dile getirilirken, insandan insana bulaşma vakası görülmediği kaydedildi.

16 Aralık
Almanya'da iki çocukta M Çiçeği virüsü tespit edildi

• Almanya'nın Kuzey Ren Vestfalya eyaletindeki Rösrath kentinde bir özel okulda, iki çocukta "maymun çiçeği" olarak da bilinen M çiçeği virüsü tespit edildi.
• Virüsün ilk olarak çocukların ailesinde görüldüğü ve daha sonra çocuklara bulaştığı kaydedildi.

19 Aralık
ABD'nin Kaliforniya eyaletinde kuş gribi OHAL ilan edildi

• ABD'nin Kalifornyia eyaletinde yaşanan H5N1 kuş gribi salgını sebebiyle OHAL ilan edildi. 
• Kaliforniya, enfekte tavuk sürüsüyle temas eden bir insanda hastalığın tespit edildiğini açıkladı.