Rönesans Rezidans'ın çökme nedeni belli oldu! Açıklama Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan'dan geldi

Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilden biri olan Hatay'da yıkılan ve yüzlerce kişiye mezar olan Rönesans Rezidans ile ilgili tartışmalar sürüyor.

Depremde en yüksek can kaybının yaşandığı binalardan olan Rönesans Rezidans'a ilişkin ayrıntılı inceleme devam ederken yıkımın nedenine dair ayrıntılar Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan'dan geldi.

Ercan, binanın sağlam olduğunu, ancak bina önüne 'dilatasyon koyulmaması' nedeniyle yıkımın gerçekleştiğini belirtti.

"YAPI SAĞLAM, ANCAK..."
Antakya'da TMMOB ile yıkıma ilişkin ayrıntılı inceleme yaptıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Akşam Antakya'nın TMMOB oda temsilcileri, belediye başkanı, gönüllülerlerle Defne'de sobalı bir çadırda, 4 saat çok verimli geçen teknik bir toplantı yaptık. Deprem, oluşumu, etkileri, toplumsal, tinsel (ruhsal) boyutu, göçüklerin nedenlerini ayrıntılı inceledik. Antakya'daki, TMMOB toplantısında iki bodrumlu, arkaya kapaklanan Rönesans yapısının sağlam olduğu, ancak bodrumların L biçimli olup, yapı birleşim yeri boyunca, önde dilatasyon koyulmaması nedeniyle yıkıldığına karar verdik."

DİLATASYON NEDİR?
Dilatasyon, inşaat projelerinde planlanan boşluklara verilen isimdir. Özellikle çok katlı ve geniş bir alana yayılan yapılar tasarlanırken, genişleme ya da kısalmanın önüne geçmek için bu boşlukların planlanmasına ihtiyaç vardır. Planlanan boşluklar binanın harekete açık olduğu bölümleridir. Dilatasyon derzine açık şekilde imal edilen bu boşluklar sayesinde binanın hareketi engellenir.

YIKIMIN BÜYÜKLÜĞÜ
Yüzlerce kişiye mezar olan rezidans, inşaatı yapan şirket tarafından 2013'te sosyal medyadan ‘Cennetten bir kare, Rönesans Rezidans’ notuyla paylaşılmıştı.

Yaklaşık 1000 kişinin yaşadığı tahmin edilen rezidansta çok sayıda kişinin enkaz altında kaldığı belirtildi. Rezidansın bulunduğu sokaktaki 12 katlı başka bina da deprem nedeniyle yıkıldı.

Öte yandan geçtiğimiz haftalarda inşaat mühendisi, jeoloji mühendisi, mimar ve teknikerden oluşan bilirkişi kurulu da yıkımın sebepleriyle ilgili bir raporlar hazırlamış, raporda kullanılan malzemelerin kalitesizliği ve yapılan hatalı işlemler sıralanmıştı. Raporun ayrıntılarında şunlar yer alıyor:

KİRİŞ VE KOLONLAR PATLAMIŞ
UZMAN YORUMU: Binaların taşıyıcı sistemleri olan kiriş ve kolonların depremde görevini yapmamış. Kiriş ve kolonların birleşim noktaları patlamış 'mafsallaşmış', yani dayanımı olmayan bir eleman haline gelmiş.

HATALI BETON DÖKÜMÜ
RAPOR: Garaj ve zeminde yer alan kolonlarının prekast yani buhar kürlü olduğu belirlendi. Üst kısımlarında kullanılan beton malzemelerin yerinde döküm ve düşük kalitede olduğu tespit edildi. Beton parçaları elle ufalandı, kolon içerisinde demir donatı arasındaki bağlantı noktasında malzemenin 'segregasyon' yaptığı, kum ve çakılın donatı içerisinden elle sökülebildiği görüldü.

DÜŞÜK KALİTELİ BETON
UZMAN YORUMU: Prekast özel bir birleşime sahip, dayanımı yüksek yeni nesil bir beton sistemi. Binanın yıkılmayan garaj ve zemin katında bu betondan kullanılmış. Üst katlarda ise düşük kaliteli beton kullanılmış ki bu yıkıma sebebiyet verebilir. Ayrıca raporda kolon içerisinde demir donatı arasındaki malzemenin 'segregasyon' yaptığı belirtilmiş. Yani beton dökümü hatalı yapılmış, betonda boşluklar bırakılmış, demir donatı arasında boşluklar kalmış. Bu bir binanın dayanımı için hayati önemdedir.

ARALIKLAR EŞİT DEĞİL
RAPOR: Demirlerde yapılan incelemelerde etriye aralıklarının eşit olmadığı, kiriş ve kolon birleşim noktalarına yakın mesnet bölgelerinde etriye sıklaştırılmasının görülmediği, donatı bindirme paylarına dikkat edilmediği bindirme paylarının kısa olduğu görülmektedir.

UZMAN YORUMU
Kolon ve kirişlerin demir imalinde filizleri saran dikdörtgen şeklindeki demire etriye adı verilir. Bunlar kolon ve kirişlerin deformasyonunu önler, sağlamlaştırır. Bunların hangi sıklıkla konulacağı yönetmelikle belirtilir. Mukavemet artsın diye kolonun üst kısımlarına doğru daha da sık konulur. Rapor etriyelerin yeterince konulmadığını gösteriyor. Ayrıca her inşaatta kolon sistemi temelden en üst kata kadar birbirine bağlıdır. Katları birbirine bağlamak için alt katlardan üst katlara filiz bırakılır. Bu filizlerin yükseklik standardı vardır. Kısa bırakılırsa kolon sistemini güçsüzleştirir. Bu raporda da bu durum tespit edilmiş.