OHAL nedir, nasıl uygulanır?

Kahramanmaraş merkezli deprem sebebiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 ilde 3 aylık olağanüstü hal (OHAL) ilan edildiği açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün yaptığı açıklama ile OHAL edilmesi halinde neler olacağına değindi. Bugün toplanacak Meclis'te oylama ile OHAL yürürlüğe girecek. Peki, OHAL nedir, nasıl uygulanır? OHAL ilan edilirse ne olur? OHAL ilan edilen iller hangileri?

OHAL NEDİR?

Olağanüstü hal (OHAL); Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan bakanlar kurulunun tabiî afet ve ağır ekonomik bunalım ile şiddet olaylarının yaygınlaşması ve kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması sebepleriyle yurdun bir bölümü veya tamamında 6 ayı geçmemek şartıyla kamu düzenini yeniden tesis etmek için ilan edilen olağanüstü yönetim usulüdür.

OHAL kim tarafından, hangi şartlarda ilan edilebilir?

Anayasa'nın 119. maddesine göre, Cumhurbaşkanı, savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması, tabii afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere OHAL ilan edebiliyor.

OHAL ne zaman yürürlüğe girer?

OHAL ilanı kararı, verildiği gün Resmi Gazete'de yayımlanır ve aynı gün TBMM'nin onayına sunulur. TBMM tatilde ise derhal toplantıya çağırılır. Meclis, gerekli gördüğü takdirde OHAL'in süresini kısaltabilir, uzatabilir veya OHAL'i kaldırabilir.

OHAL süreci nasıl işler?

Olağanüstü hallerde hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği, kanun hükmünde kararnameler ile düzenlenir. OHAL'de, Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler, Resmi Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur.

OLAĞANÜSTÜ HAL (OHAL) HANGİ SEBEPLERLE İLAN EDİLİR?

OHAL’in hangi sebeplerle ilan edileceği Anayasanın 119. maddesinde sayılmıştır. Buna göre OHAL şu sebeplerle ilan edilebilir:

• Savaş,
• Savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi,
• Seferberlik,
• Ayaklanma,
• Vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma,
• Ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması,
• Anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması,
• Şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması,
• Tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması halleri

OHAL İLAN EDİLEN İLLER

1. Kahramanmaraş
2. Hatay
3. Malatya
4. Osmaniye
5. Diyarbakır
6. Şanlıurfa
7. Adana
8. Adıyaman
9. Kilis
10. Gaziantep

OHAL İLAN EDİLİRSE NE OLUR?

•  Kişilerin tüm eşyalarının detaylı olarak aranması ve tehlike oluşturabilecek eşyalara el konulması
•  Belirli bölgelerde ve saatlerde kişilerin dolaşmasını veya toplanmasını yasaklama
•  Gazete, dergi veya broşür ürünlerinin basılmasının yasaklanması, dağıtılması ve toplanılması
•  OHAL bölgesine dışarıdan giren kişilere karşı önlem alınması
•  Ruhsatı olan tüm silahlara el konulması ve yasaklanması
•  Sesle yapılabilecek herhangi bir kaydın yayınlanmasını ve paylaşılmasını engelleme
•  Kesici ve delici eşyalarının taşınmaması ve el konulması
•  Her türlü bulunan cephanelerin toplatılması ve el konulması
•  İşçilerin iyi niyet kurallarına uymaması sonrası cezalandırılması
•  Kapalı veya açık herhangi bir bölgede toplanılması veya görüşülmesini yasaklama
•  Kişilerin toplantı yapması veya bir alanda toplanması sonucu kalabalığın dağıtılması
•  Dernek faaliyetlerinin belirlenen süre boyunca durdurulması