Kerkük'te resmi dil Türkçe oldu: Ne gibi değişiklikler olacak? "Artık tek taraf hüküm sürmeyecek"

2008 yılında alınan karar, yıllar sonra yürürlüğe girdi ve Kerkük'te Türkmence (Türkçe), artık resmi dil olarak kullanılmaya başlandı.

Irak'ın Türkmen kentinde, resmi dairelerde ve dış mekan tabelalarında Türkçe kullanılması için atılan ilk adımın, Kerkük'te ne gibi değişikliklere sebep olacağını, bu durumun Türkmenlerin hakkını nasıl etkileyeceğini editörümüz Gamze Tamer, İstanbul Gelişim Üniversitesi Öğr. Üyesi, ODAP Kurucu Direktörü Dr. Ali Semin'e sordu.

Dr. Ali Semin, "Türkçe'nin sadece Kerkük'te değil, Türkmenlerin çoğunlukta olduğu diğer şehirlerde de resmi dil olarak kullanılması gerekiyor" dedi.

İşte detaylar...

"TÜRKÇE SADECE KERKÜK'TE DEĞİL, TÜRKMENLERİN ÇOĞUNLUKTA OLDUĞU DİĞER ŞEHİRLERDE DE RESMİ DİL OLMALI"

Türkçe'nin sadece Kerkük'te değil, Türkmenler 'in çoğunlukta olduğu diğer şehirlerde de resmi dil olarak kullanılması gerektiğini söyleyen İstanbul Gelişim Üniversitesi Öğr. Üyesi, ODAP Kurucu Direktörü Dr. Ali Semin, "Irak anayasasına göre, Irak'ta Arapça ve Kürtçe resmi dildir, Türkmence ve diğer diller, çoğunlukta oldukları bölgelerde resmi dil olarak yer alıyor. Anayasanın dördüncü maddesinde yer alan bu madde uygulanmadı ve Türkçe bu zamana kadar sadece tabelalarda kullanıldı." dedi.

Irak'ın Türkmen şehri Kerkük'te Türkçe artık resmi dilDünya

 "EŞİTLİK AÇISINDAN YAZILAR AYNI BÜYÜKLÜKTE OLACAK"

Kerkük'te resmi dilin zaten Türkçe olduğunu ancak bu zamana kadar bunun net bir şekilde uygulanmadığını belirten Dr. Ali Semin, "Sosyal medyada, Kerkük'te resmi dil Türkçe oldu diye paylaşımlar yapılıyor. Kerkük'te zaten resmi dil Türkçeydi. Vali yaptığı açıklamayla, sadece bu kararı daha zorunlu hale getirdi. Vali tarafından imzalanan ve devlet kurumlarına gönderilen bir yazı var. Bu yazıda şunlar yer alıyor:

• Tabelaların dışında resmi yazışmalarda da Türkmence, Kürtçe, Arapça, Süryanice resmi dil olarak yazılacak.
• Yazılan farklı dillerdeki yazılarda ifadeler birbirlerinden ne büyük olacak ne de küçük olacak, Arapçayı büyük yazıp Kürtçeyi küçük yazamayacaksınız. Hepsi aynı yazıyla, aynı puntoyla yazılacak.

Bu Kerkük valisinin aldığı bir karar. Türkmenler bu konuda mücadele ediyordu. Ama bu zamana kadar sadece tabelalarda yazılmıştı bundan sonra sadece tabelalarda değil sokaklarda, sokak isimlerinde, yazışmalarda, devlet dairelerinde yer alan tüm yazışmaların başlangıç kısımlarında da artık kullanılacak." dedi. 

Yıllar önce alınan fakat uygulamasına şimdi başlanan bu kararla ilgili görüşleri sorulan Ali Semin, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:

"Son zamanlarda bir Kerkük meselesi başlamıştı. Peşmergelerin Kerkük'e geri dönmesi ve Irak ordusuna bağlı olan ortak operasyonlar birimini binasının, KDP peşmergelerine iade edilmesi talep edilmişti. Bu karar Irak Başbakanı tarafından ertelendi. Aslında bu konunun 2005 yılında yapılan referandumdan sonra uygulanması bekleniyordu. Bundan önceki vali Kürt olduğu için Türkmencenin sadece tabelalarda yazıldığını görüyorduk. Ancak bundan sonra artık bu dil yazışmalarda da kullanılacak. Yani bu konu zaten var olan bir konuydu. Şimdi sadece düzenleme getirildi."

"ANAYASAL HAK, TÜRKMENLERE İADE EDİLDİ"

"Türkmence resmi dil, oldu diğer diller kullanılmayacak gibi bir algı oluştu, bu tamamen yanlış bir algı" şeklinde açıklama yapan Dr. Ali Semin, "Zaten var olan sistem düzenlemeyle tekrar gün yüzüne çıktı. Bu konuda Türkiye'nin de etkisini unutmayalım. Türkiye-Irak ilişkileri, Türkiye'nin Kerkük hassasiyeti, Kerkük'teki Türkmen siyasilerin girişimi, bunların hepsinin uzlaşımıyla yapıldı. Bu anayasal bir haktı, bu anayasal hak Kerkük'teki Türkmenlere iade edildi." şeklinde konuştu.

BU KARARDAN SONRA NE GİBİ DEĞİŞİKLİKLER OLACAK?

18 Aralık'ta Irak'ta yapılacak olan yerel seçimleri hatırlatan Ali Semin, ilk değişikliğin burada hissedileceğini söyledi. Semin, "18 Aralık tarihinde Irak'ta yerel seçimler olacak ve tabi ki Kerkük'te de yerel seçim yapılacak. Bu karar tabi ki yapılacak olan yerel seçimlerde de etkili olacak.
Bu durum Türkmenler için ciddi bir motivasyon olacak. Önümüzdeki yerel seçimlere katılımda ciddi bir etki olacak. Kerkük'te sadece iki taraf hareket etmeyecek. Kerkük artık bir uzlaşı grubu olarak bütün etnik gruplar aynı haklara sahip olacak." dedi.

"ARTIK TEK BİR TARAF HÜKÜM SÜRMEYECEK"

"Bu tür adımları ortak idare olarak da değerlendirebiliriz" şeklinde konuşan Semin, "Artık tek bir taraf hüküm sürmeyecek. Bu hareket Kerkük için bir başlangıç adımı oldu. Bu durum idari paylaşımın önünü açacak. Ancak benim aldığım bilgilere göre, şu anda atamalarda halen Türkmenler mağdur ediliyor. Türkmenler henüz hak ettiği seviyeye ulaşmış değiller. Türkmenler özellikle yerel seçimlerden sonra değişikliğe gidebilirler. Türkmenler, Vali olma haklarını isteyeceklerdir." dedi. 

Semin, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Önümüzdeki günlerde bir uzlaşı sağlanırsa belki Türkmenler de vali olabilirler. Bu noktada Kerkük içerisindeki dengeler de önemli. Bu durum sadece Kerkük için geçerli değil, Türkmenlerin geçerli olduğu her şehirde geçerli. Kuzey Irakta da aynı şekilde Kürtçenin yanında Türkmencenin de resmi dil olarak tanınması gereklidir diye düşünüyorum."