28 Ekim 1923'te yaşananlar... 'Efendiler yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz'

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yılına sayılı günler kala Haberet sizi geçmişe götürüyor. 29 Ekim'den önceki son beş günde yaşananlar her gün Haberet'in manşetinde olacak.

28 Ekim 1923'teki Vatan gazetesi istifa eden bakanların fotoğraflarıyla çıktı. Ülke resmen hükümetsizdi. Meclis tatil olmasına rağmen mebuslar; odalarda krize çare aradı. Mustafa Kemal'e yakın isimler teklifi reddediyor, muhalifler çekiniyor. Güçlü hükümet listesi çıkmıyordu. Herkesin bildiği 'Efendiler yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz' sözünün arka planını ise Atatürk'ün Nutuk'ta yazdığı satırlardan okuyalım:

"Gece olmuştu Çankaya'ya gitmek üzere Meclis binasından ayrılırken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemâlettin Sami ve Hâlit Paşa'lara rastladım. Ali Fuat Paşa Ankara'dan hareket ederken bunların Ankara'ya geldiklerini o günkü gazetede "Bir uğurlama ve bir karşılama" başlığı altında okumuştum. Daha kendileriyle görüşmemiştim. Benimle konuşmak üzere geç vakte kadar orada beklediklerini anlayınca, akşam yemeğine gelmelerini, Millî Savunma Bakanı Kâzım Paşa vasıtasıyla kendilerine bildirdim. İsmet Paşa ile Kâzım Paşa'ya ve Fethi Bey'e de Çankaya'ya benimle birlikte gelmelerini söyledim. Çankaya'ya gittiğim zaman, orada, beni görmek üzere gelmiş bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey'lerle karşılaştım. Onları da yemeğe alıkoydum. Yemek sırasında : "Yarın Cumhuriyet ilân edeceğiz" dedim. Orada bulunan arkadaşlar, derhal düşünceme katıldılar. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren, nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları görevlendirdim.

Efendiler, görüyorsunuz ki, Cumhuriyet ilânına karar vermek için Ankara'da bulunan bütün arkadaşlarımı davet ederek onlarla görüşüp tartışmaya asla lüzum ve ihtiyaç görmedim. Çünkü onların da aslında ve tabiî olarak benim gibi düşündüklerinden şüphe etmiyordum. Halbuki, o sırada Ankara'da bulunmayan bazı kişiler, yetkileri olmadığı halde, kendilerine haber verilmeden, düşünce ve rızaları alınmadan Cumhuriyetin ilân edilmiş olmasını bize gücenme ve bizden ayrılma sebebi saydılar."

Kaynak: haberet.com

Adnan Oktar'dan Netanyahu'ya mektup İsrail'e Buket Aydın'dan tepki İletişim Başkanlığı'nın 100.yıl etkinlikleri Hamza Dağ'dan Filistin mitingi çağrısı

GÜNDEM