Kira zammında yüzde 25 sınırı uygulamasının bitmesi nelere sebep olur ekonomist İbrahim Kahveci'ye sorduk | HABERET ÖZEL

• Türkiye ekonomisinde atılan adımlar, uygulanan programları vatandaş yakından takip ediyor.
• Faizin düşmesiyle fırlayan ev fiyatları kiralara da yansıdı.
• Hızla artan fiyatların vatandaşı zor bir duruma sokmaması adına hükümet kiralara yüzde 25 zam sınırı uygulaması getirdi.
• Temmuz ayında sona ermesi beklenen uygulama ile ilgili Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Devam etmesi için ben bir sebep görmüyorum. Etmemesi gerektiğini düşünüyorum. Devam etmesi yönünde yapılan bir çalışma yok. Zaten bir süreliğine o düzenleme yapılmıştı. Çok büyük ihtimalle devam etmez diye düşünüyorum. Piyasada fiyatlara müdahale edilmemesi gerektiğine inanıyorum. Bizim müdahaleler şu çerçevede olacak: Piyasaya biz yol haritası vereceğiz. 3 yıllık enflasyon hedefi veriyoruz, 3 yıllık maliye politikası patikası veriyoruz bu piyasayı yönlendirme açısından önemli. Biz bu çerçevede her şeyi tabi ki piyasaya bırakamayız, ürünlerin fiyatlamalarına doğrudan doğruya müdahale ile bir yere varamayız. Biz oturacağız, büyümenin kompozisyonunu dengeleyeceğiz, üretimi artıracak politikalar devreye sokacağız." dedi.
• Şimşek'in bu açıklamaları dikkat çekerken uygulamanın kaldırılması 'Kira fiyatları uçacak mı?, Enflasyon nasıl etkilenecek?' sorularını beraberinde getirdi.

• Konuyla ilgili Karar Gazetesi ekonomi yazarı İbrahim Kahveci, gayrimenkul ve kiraların düşeceğini belirterek Haberet.com'a özel açıklamalarda bulundu.

Kahveci'nin açıklamaları şöyle:

"ÖNEMLİ OLAN GAYRİMENKULÜN FİYATI"

-Mehmet Şimşek kira sözleşmesi uygulamasının devam etmesi için ben bir sebep görmediğini söyledi. Bu mevcut durumu nasıl etkiler? İki görüş var. Biri kiralar uçar diğeri enflasyonu arttırır. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Her bir yatırım aracının aynı zamanda bir tasarrufun, gayrimenkulde bir yatırım aracı ve tasarruftur. Aynı zamanda ihtiyaç dışında kullanılıyorsa onların da bir getirisi vardır. Bir maliyet vardır. Maliyetin de getirisi vardır.

Nedir bu? İşte faiz, reel faiz oranına göre, kimi zaman on beş, yirmi yılda, kimi zaman yirmi beş, otuz yılda kendini amorti eder.

Şimdi önemli olan burada kira fiyatı değil önemli olan gayrimenkulün fiyatı. Siz negatif faize, gayrimenkul fiyatına on kat arttırırsanız, nominal bazda...

"FİYATLAR 3 YILDA 10 KAT ARTTI"

Gayrimenkul fiyatları 2021'den, 2024'e 10 kat arttı. Kirası da aynı şekilde artar. Mesele kira değil. Mesele gayrimenkul fiyatı.

"GAYRİMENKUL FİYATLARI DÜŞMEYE BAŞLADI"

Mehmet Şimşek niye "Artık buna gerek yok" diyor? Çünkü reel faize geçiyor, geçme aşamasında olduğu için birkaç aydır dikkat ederseniz Türkiye'de gayrimenkul fiyatları düşmeye başladı. Nominal olmasa bile reel olarak düşmeye başladı. Bu da kira fiyatlarına otomatik olarak yansıyacak.

Yavaş yavaş kira fiyatları reel olarak düşmeye başlayacak. Gayrimenkul fiyatında olduğu gibi.
Geçen yıl İstanbul'da satılık ev bulunmazken şimdi her taraf satılık ev doldu. Her taraf kiralık ev doldu. Birden ortaya bir sürü kiralık ev çıktı. Birden ortaya bir sürü satılık ev çıktı.

"KONUT FAZLALILIĞI VAR"

Yakında ev fazlalığı da ortaya çıkacak, konut fazlalığı var. Konut eksiği yok, konut fazlalığı var. Bunlar ortaya çıkacak. Onun için artık piyasaya serbest serbest piyasayı bırakmak lazım bunu.

-Enflasyonu olumsuz etkiler mi?

Hayır enflasyonu fazla etkilemez. Çünkü birçok kiracı bu zammı yapmadığı için ya evden çıkarılıyor da da bu açıklanan oranının çok üzerinde zam yaptı birçok kiracı.

3 yıl önce evin fiyatı 500 bin liraydı. Şimdi 5 milyon lira. 500 bin liralık eve 2 bin lira kira alırken 5 milyon liralık eve mecbur 20 lira kira alacaksın.

2 bin lira, 3 bin liraya bırakırsan kim evini kiraya verir? Piyasaya aykırı bir şey.

• Kahveci, negatif faiz uygulamasını eleştirerek gayrimenkul piyasasındaki sert yükselişi bu uygulamaya bağladı.