NATO Zirvesi öncesi İsveç'ten itiraf: Zayıf savunmamız bizi kurtarmayacak

Tarihi NATO Zirvesi'ne 24 saatten kısa bir zaman kaldı. Bu zirve ile tüm dünya eski Sovyetler Birliği ülkesi Litvanya'nın başkenti Vilnius'a kilitlenecek. ABD'nin başını çektiği ittifak üyeleri Türkiye'nin İsveç'in üyeliğine yakacağı yeşil ışığı beklerken, yoğun bir trafik var. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün Vilnius'ta İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in ev sahipliğinde görüşecek. Erdoğan Vilnius'a doğru yola çıkmadan saatler önce ABD lideri Joe Biden ile telefon konuşması yaptı. Ankara-Washington hattında aynı zamanda dışişleri bakanları Hakan Fidan ile Antony Blinken da yine telefon konuşması gerçekleştirdi.

UKRAYNA İTTİFAKA HUZURSUZLUK YAŞANMADAN NASIL DAHİL OLACAK?

Erdoğan-Biden görüşmesinde İsveç'in NATO üyeliği ve F-16 savaş uçaklarının satışı ele alınırken, dünya medyasında beklendiği gibi Türkiye ve NATO zirvesi manşetlerde. Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, 'Yaklaşan zirvede NATO'nun birliği test edilecek, Ukrayna'nın muhtemel katılımı en büyük meydan okuma olabilir' diyor. Ajansın haberinde 24 Şubat 2022'de başlayan Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ufukta bir değişiklik görünmeden sürerken, yeryüzünün en büyük güvenlik ittifakının İsveç'in 32'inci üye olarak kabul edilebilmesi için anlaşmaya çalıştığı vurgulandı. AP'ye göre, buna rağmen NATO gündemindeki en zor soru Ukrayna'nın ittifaka huzursuzluk yaşanmadan nasıl dahil olacağı.

Bazı NATO üyeleri Kiev yönteminin ittifaka girişini Vladimir Putin'in Doğu Avrupa'daki saldırganlığını caydırmak için gerekli bir adım olarak görüyor. Diğerleri söz konusu hamlenin Moskova tarafından daha geniş bir çatışmayı körükleyecek bir provokasyon olarak görülmesinden korkuyor.

"UKRAYNA ÜYELİK İÇİN HAZIR DEĞİL"

Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy geçen hafta İstanbul'da Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edildi ve Erdoğan Kiev yönetiminin NATO üyeliğini hak ettiğini söyledi. ABD lideri Biden ise, CNN'e verdiği röportajda önce savaşın bitmesi gerektiğinin altını çizdi ve "Ukrayna üyelik için hazır değil" dedi.

BAŞKENT'E TELEFON AIR FORCE ONE'DAN

Amerikan Bloomberg ajansı, 'ABD İsveç'in NATO teşebbüsü için anlaşma ararken Biden ve Erdoğan konuştu' başlığıyla bir haber servis etti. Ankara'nın Stockholm'ün üyelik başvurusunu onaylamayı ertelediğini aktaran Bloomberg, Türkiye ile temaslarını sıklaştıran ABD'nin İsveç'in ittifaka girişine izin verecek bir anlaşma için ısrar ettiği yorumunu yaptı. Haber ajansı ayrıca, ABD liderinin zirve öncesi Avrupa turuna çıktığını ve Biden İngiltere'ye doğru uçarken havada Air Force One'dan Erdoğan'la irtibat kurduğu bilgisini verdi.

WASHINGTON POST: TÜRKİYE VE MACARİSTAN TEHLİKEYE SOKUYOR

Washington Post gazetesi, 'Aykırı Türkiye ve Macaristan, Rusya çıkmazında NATO birliğini tehdit ediyor' başlığını tercih etti. İttifak üyeleri Vilnius'ta bir araya gelmeye hazırlanırken Ankara ve Budapeşte'nin İsveç'in üyeliğini geciktirdiğini savunan Washington Post, zirvede ortaya konacak uyum gösterilerini tehlikeye sokan Türkiye ve Macaristan'ın NATO'nun Moskova'ya karşı caydırıcı gücünü aşındırabileceğini ileri sürdü. Gazete ayrıca, İsveç'in NATO yolculuğunun ittifak içindeki bölünmelerin altını çizdiğini de vurguladı.

YÜZ YÜZE RANDEVU

Amerikan Politico dergisi, 'Erdoğan, Biden'a İsveç henüz NATO için hazır değil diyor' başlığıyla okurlarının karşısına çıktı. Dergiye göre, Ankara henüz İskandinav ülkesinden dünyanın en büyük askeri ittifakına katılabilmesi için yeterli ilerleme göremedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın telefon görüşmesinde söz konusu uyarıyı Biden'a yaptığını belirten Politico, liderlerin Vilnius'taki zirvede yüz yüze bir araya geleceğini de ekledi.

İngiliz The Guardian gazetesi, bugünkü hassas randevuyu 'İsveç Başbakanı üyeliğe onay için son çare olarak Erdoğan ile görüşüyor' başlığıyla aktardı. Guardian, Ukrayna'daki savaşın gündemi belirleyeceği zirvenin arifesinde başarısız olması halinde ciddi risklere yol açabilecek görüşmelerin gerçekleştiğini yazdı.

Uluslararası haber ajansı Agence France-Presse (AFP) ise, 'İsveç NATO müzakerelerinde Türkiye'nin direnişi kırmayı deniyor' başlığını seçti, Vilnius'ta bugün gerçekleşek görüşmeyi diplomatik kördüğümde 'son dakika girişimi' olarak niteledi.

"VİLNİUS'TA ANLAŞMAYA ULAŞILACAK"

İsveç yerel medyasında da beklendiği gibi bugünkü randevu ilk sayfaları süslüyor. Dagens Nyheter gazetesi, 'Uzmanlar: Vilnius'ta anlaşmaya ulaşılacak' başlığıyla sunduğu haberde Erdoğan ve Kristersson'un bugün öğleden sonra görüşeceğini aktardı.

Expressen gazetesi, 'Erdoğan'la buluşmadan önce hükümetin hataları' manşetini attı. Litvanya tarihindeki en büyük en önemli etkinlik olan zirveye İsveç'ten ilk resmi heyetin Pazar öğleden sonra ulaştığını bildiren gazete, bugün ise Başbakan Kristersson, Dışişleri Bakanı Tobias Billström ve Savunma Bakanı Pal Jonson'un da bulunduğu grubun Erdoğan'la hassas randevu için Vilnius'ta olacağını aktarıyor. Gazeteye konuşan uzmanlara göre, sürekli el yükselten Türkiye'ye karşı Stockholm yönetimi çok sayıda hata yaptı.

VAHİM TABLO İTİRAFI

Aftonbladet gazetesinde 'Zayıf savunmamız bizi kurtarmayacak' başlığıyla yayımlanan analiz, birkaç yıl önce İsveç'te dağıtılan bir broşürü hatırlatıyor. Söz konusu broşürde İsveç'in bir başka ülke tarafından saldırıya uğraması halinde yapılacaklar anlatılıyordu. Muhtemel bir işgal karşısında direniş çağrısı yapan broşürde yazılanların tamamen doğru olmadığını belirten analiz, "Aslında hazırlıklı değiliz" diyor.

İsveç'in yalnızca savaş için değil diğer krizler için de iyi bir hazırlığa sahip olmadığını kaydeden yazar Noor Karim, İsveç ordusunun içinde bulunduğu durumu mercek altına aldı. Eski bir ordu komutanının itiraflarını yazısına taşıyan Karim'e göre, İsveç askerleri halihazırda silahları ve ekipmanlarıyla bile mola vermeden yürüyebilecek halde değil. Yalnızca birkaç asker ağır sırt çantalarıyla uzun mesafeler yürüyebilir. Analize göre, ayrıca uzun yıllar savunma bütçesine yeterli kaynak ayrılmadı ve zorunlu askerlik kaldırıldı. "Geçmiş yıllardaki hükümetler ve ordunun hatalarının bedelini şimdi ödemez zorundayız" diyen Noor Karim, Vilnius Zirvesi'nden nasıl bir sonuç çıkarsa çıksın, İsveç'in savunmasını tüm yönlerde genişletmek zorunda olduğunu belirtiyor.

Svenska Dagbladet 'İsveç'e Türk NATO mesajı ertelenebilir' diyor. Gazeteye göre, bugünkü buluşma Stockholm'ün üyeliği önündeki son engelleri kaldırmak için gerçekleşiyor ancak Türkçe bir duyuru daha da gecikebilir.

Göteborgs-Posten gazetesinde yer alan bir analizin başlığı, 'Savaşan bir ittifak bizi daha güvenli yapmaz oldu', Nils Essle imzalı yazının spotunda "İsveç'in barış için NATOya ihtiyacı yok, NATO'nun savaş için İsveç'e ihtiyacı var" denildi.