Düşen Azerbaycan uçağının ön soruşturma raporu yayımlandı

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı, Azerbaycan Havayolları'na ait Embraer-190 uçağının Aktau yakınlarında düşmesiyle ilgili soruşturmaya ilişkin bir ön rapor yayımladı.
• Ulaştırma Bakanlığı yaptığı açıklamada, Azerbaycan Havayolları'na ait uçağın Aktau yakınlarında düşmesiyle ilgili olarak yürütülen soruşturmaya ilişkin yayımlanan raporun ön rapor niteliğinde olduğunu; bilgilerin netleştirilip tamamlanabileceğini ve nihai raporun çalışmalar tamamlandıktan sonra hazırlanacağını belirtti.
• Söz konusu rapora ilişkin şu cümleler dile getirildi:

Bu raporda sunulan bilgiler ön bilgi niteliğindedir ve tüm materyallerin araştırılması ve incelenmesinin sonuçlarına göre açıklığa kavuşturulabilir ve tamamlanabilir. Çalışmalar tamamlandıktan sonra, uçak kazası soruşturmasının sonuçlarına ilişkin nihai bir rapor hazırlanacaktır.

"MÜRETTEBAT OKSİJEN TANKINDA PATLAMA BİLDİRDİ"

• Yayımlanan kazanın nedenlerinin araştırılmasına ilişkin ön raporda, Aktau yakınlarında düşen Azerbaycan Havayolları uçağının pilotunun kazadan önce uçakta bir oksijen tankının patladığını bildirdiği aktarıldı.
• Mürettebat ve hareket memurları arasındaki görüşmelerin yayımlanan kısmında, "Yani şöyle bir durum var, yolcu kabininde oksijen bitiyor, bu da bence oksijen tankının orada patladığı anlamına geliyor. Yakıt kokusu geliyor, bazı yolcular bilincini kaybediyor, daha düşük bir irtifada gitmeye izin verin" cümlesi yer aldı.

"DÜŞEN AZAL UÇAĞININ MÜRETTEBATI AKTAU'YA UÇMAYA KARAR VERDİ"

• Kazakistan'da düşen Azerbaycan Havayolları (AZAL) uçağının mürettebatının, Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayınlanan kazaya ilişkin ön raporda yer alan verilerine göre, hava trafik kontrolörleriyle yapılan görüşmelerin ardından Aktau havaalanına uçmaya karar verdiği aktarıldı.
• Mürettebatın önce 'kokpite kuşların çarptığını' bildirdiği ve ardından Grozniy'deki hava kontrolörlerine Mineralnıye Vodı'ya gittiğini aktardığı raporda yer alırken mürettebatın daha sonra kabin basıncının artığını ve hidrolik arızası olduğunu bildirdikleri ve akabinde "Mahaçkale'ye gideceğiz" dedikleri belirtildi.
• Yayımlanan raporda mürettebatın daha sonra tekrar hava durumu verilerini istediğini ve verilen yanıta müteakip hareket memuruna, "Bakü'ye gidiyoruz" yanıtını verdiği aktarıldı. Daha sonra ise mürettebatın, hareket memurunun kuşların nereye çarptığına dair sorusuna, "Motorlar çalışıyor, kanatçık ve dümen kontrol sistemi arızalandı" cevabını verdiği ve hava durumu hakkında görüştükten sonra "Aktau'ya gidiyoruz" dediği not edildi.
• Pilotlar daha sonra Aktau kontrolörlerine yerde doktorların yanı sıra itfaiyecilere de ihtiyaçları olduğunu bildirdiği ve ardından 'dümenlerin arızalandığını' rapor ederek acil iniş talebinde bulundukları ifade edildi.

"DIŞ NESNELER NEDENİYLE YERE ÇARPMADAN ÖNCE HASAR GÖRDÜ"

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayımlanan kazanın nedenlerine ilişkin soruşturmanın ön raporunda, Aktau yakınlarında düşen Azerbaycan Havayolları (AZAL) uçağının hidrolik ve elektrik tesisatının, 'muhtemelen' dış nesneler nedeniyle yere çarpmadan önce hasar gördüğü bilgisi yer aldı.
  Raporun bu kısmında şu cümleler yer aldı:

Aşağıda, muhtemelen uçak bileşenlerine nüfuz eden harici nesnelerin neden olduğu, yer yüzeyine çarpmadan önce hidrolik sistem 1, 2 ve 3'te meydana gelen hasarın kanıtlarını içeren fotoğraflar ve bir grafik gösterilmektedir. Ayrıca, yer yüzeyine çarpmadan önce stabilizatör aktüatör kontrolünün (pitch trimmer) elektrik kablolarında hasar olduğuna dair kanıtlar içeren fotoğraflar da gösterilmektedir.

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı ön raporunda, bazı yerlerde hasarın düzenli bir dikdörtgen şekline sahip olduğunu belirtilirken şu cümlelere yer verildi:

Sağ kalan parçaların ilk incelemesinde gövdenin kuyruk kısmında, omurga ve stabilizatörde, dümenlerde çeşitli boyut ve şekillerde çok sayıda delme ve geçme hasarı tespit edilmiştir. Uçağın sol motoru ve sol kanadının yanı sıra uçak üniteleri ve bileşenlerinde de benzer hasarlar tespit edilmiştir.

"UÇAKTAKİ HASAR ARAŞTIRILMAYA DEVAM EDİLİYOR"

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayınlanan kazanın nedenlerine ilişkin soruşturma ön raporunda, soruşturma komisyonunun Aktau'da düşen AZAL uçağındaki yapısal hasarı ayrıntılı olarak incelemeye devam ettiği belirtildi.
• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı'nın ön raporunda, "Soruşturma komisyonu, uçağın yapılarında meydana gelen hasarın ayrıntılı bir incelemesini yapmaya devam ediyor." denildi.

"KAZADAN ÖNCE UÇAK DÜZENSİZ BİR ŞEKİLDE UÇUŞ ROTASINI DEĞİŞTİRDİ"

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayımlanan kazanın nedenlerinin araştırılmasına ilişkin ön raporda, Azerbaycan Havayolları uçağının Aktau yakınlarında düşmeden önce uçuş rotasını düzensiz bir şekilde değiştirdiği, irtifada keskin bir yükselme ve alçalma olduğu belirtildi.
• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı'nın ön raporunda, "Yaklaşık olarak saat 11.21'de uçağın düzensiz bir şekilde uçuş yörüngesini değiştirdiğini (keskin tırmanış/alçalış) gözlemlemeye başlandı" denildi.

"HASARLA İLGİLİ EK İNCELEMELER YAPILACAK"

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayımlanan kazanın nedenlerine ilişkin soruşturma ön raporunda, soruşturma komisyonunun Aktau'da düşen AZAL uçağındaki yapısal hasarı ayrıntılı olarak incelemeye ettiği belirtildi.
• Bakanlığı ön raporunda, "Soruşturma komisyonu, uçağın yapılarında meydana gelen hasarın ayrıntılı bir incelemesini yapmaya devam ediyor" denildi.
• Söz konusu açıklamada, AZAL uçağındaki hasarın niteliğini ve kaynağını belirlemek için uygun araştırma ve uzmanlık çalışmalarının yürütüleceği kaydedildi.

"DÜŞEN UÇAKTAKİ HASARIN ÇOĞU OMURGADA"

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayımlanan kazanın nedenlerine ilişkin soruşturmanın ön raporuna göre, Aktau yakınlarında düşen Azerbaycan Havayolları uçağının gövdesinde çok sayıda boydan boya hasar tespit edildi.
• Hazırlanan ön raporda, "Sağ kalan parçalar üzerinde yapılan ilk incelemede, gövdenin kuyruk kısmında, omurga ve stabilizatörde, yükseklik ve yön dümenlerinde çeşitli boyut ve şekillerde çok sayıda hasar tespit edildi" denildi.

"UÇUŞ VERİ KAYDEDİCİSİ HASAR GÖRMÜŞ ANCAK ÇALIŞIYORDU"

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayımlanan kazanın nedenlerine ilişkin soruşturmanın ön raporuna göre, Aktau yakınlarında düşen Azerbaycan Havayolları uçağının uçuş veri kaydedicisi hasarlı ancak çalışır durumdaydı.
• Raporda, "Ön kısımda bulunan uçuş veri kaydedicisi hasarlı ancak çalışır durumdaydı ve veriler herhangi bir açıklama yapılmadan çıkarıldı" denildi.

UÇUŞ EKİBİNİN KONUŞMALARI YAYIMLANDI

• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı, düşen AZAL uçağının mürettebatı ile yer hizmetleri arasındaki görüşmelerin parçalarını yayımladı.
• Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yayınlanan kazanın nedenlerinin araştırılmasına ilişkin ön raporda, "Farklı zaman aralıklarındaki telsiz iletişiminin özetlerinden parçalar sunulmuştur" dendi.
• Yayımlanan raporda uçak düşmeden önce Grozniy'de 'acil durum planından' bahsedildi.
• AZAL uçağının Aktau'da düşmesinden önce hava kontrolörlerinin kendi aralarında Grozniy'de 'acil durum' planının uygulamaya konulması hakkında konuştukları belirtildi.

NE OLMUŞTU?

• Bakü'den Grozniy'e uçan Azerbaycan Havayolları'na (AZAL) ait bir Embraer-190 tipi uçak 25 Aralık 2024 sabahı Kazakistan'ın batısındaki Aktau şehri yakınlarında düşmüştü.
• Havayolu şirketine göre uçakta 62 yolcu ve beş mürettebat bulunuyordu.
• Kazakistan Acil Durumlar Bakanlığı'na göre 29 kişi hayatta kaldı.
• Rusya tarafından yapılan açıklamada sağ kalan kişiler arasında 9 Rus da bulunuyordu.