Avrupa'da kriz hazırlığı: Tartışmalı plan gündemde

Birkaç ay önce AB, vatandaşlarına acil durum hazırlığı yağmaları için çağrıda bulunmuş, acil durum ihtiyaç listesi yayımlamıştı. Süreç Avrupa'nın yakın bir tehdide karşı önlem aldığına yorumlandı.

Avrupa'da dün başlayan geniş kapsamlı elektrik kesintilerinin ardından milyonlarca insanın temel modern ihtiyaçlara erişimden mahrum kalması, kentlerin karanlığa gömülmesi, trafiğin sıkışması ve toplu taşımanın durması herkesi şoke etti.

Sebebi belirlenemeyen kesintilerle ilgili kriz merkezleri oluşturulurken siber saldırı da dahil tüm ihtimaller araştırılıyor. İspanyol elektrik dağıtım şirketi Red Electrica, elektrik şebekesindeki çok güçlü bir dalgalanma nedeniyle şebekenin çöktüğünü belirtirken, Portekiz'in şebeke operatörü REN de İspanya'daki şebekeye bağlı kesintiler yaşadıklarını bildirdi.

KRİZ HAZIRLIĞI STRATEJİSİ YENİDEN GÜNDEMDE

Tüm bu kargaşa içerisinde akıllara, AB Komisyonunun henüz bir ay önce açıkladığı yeni kriz hazırlığı stratejisi geldi. AB Komisyonunun kriz hazırlığından sorumlu sözcüsü Eva Hrncirova, kesintilerin de Komisyonun yeni stratejisinde işaret edilen acil durumlardan biri olduğunu belirtti.

"Elektrik kesintileri dahil, farklı durumlar için tasarlanmıştı" ifadesini kullanan Hrncirova, şu açıklamayı yaptı:

"Komisyon, altta yatan nedeni ve durumun etkisini anlamak için İspanya ve Portekiz'in ulusal makamlarının yanı sıra Elektrik için Avrupa İletim Sistemi Operatörleri Ağı (ENTSO-E) ile temas halinde. Komisyon durumu izlemeye devam edecek ve ilgili tüm taraflar arasında sorunsuz bir bilgi alışverişi olduğundan emin olacaktır. Yürürlükteki AB mevzuatına göre, sistemi yeniden işler hale getirmek için protokoller mevcuttur."

TARTIŞMALI STRATEJİ

AB Komisyonu 26 Mart'ta duyurduğu söz konusu stratejide halka, "acil durumlara karşı asgari 72 saatlik temel malzemeleri bulundurma" konusunda çağrı yapmıştı.

Yeni stratejide söz konusu "hayatta kalma kiti"nin en az 3 gün bozulmayan yiyecek ve içme suyu, pille çalışan el feneri, yedek piller, taşınabilir güç kaynakları, radyolar, tıbbi malzemeler, hijyen kitleri, kimlik gibi temel belgeler, sıcak tutan giysiler, battaniyeler ve yerel acil durum irtibat listelerinden oluşması gerektiği aktarıldı.

'AB 450 MİLYON VATANDAŞINI YAKIN BİR TEHDİDE KARŞI UYARIYOR'

Stratejinin 72 saatlik kriz durumu hazırlığı unsuru tartışmaya yol açarken Avrupa'daki yüksek tirajlı gazetelerde, AB'nin 450 milyon vatandaşını yakın bir tehdide karşı uyardığı haberleri yer aldı.

Avrupa Parlamentosundaki aşırı sağcı partilerin mensubu milletvekilleri, AB Komisyonunu korku salıp savaş çığırtkanlığı yapmakla suçladı, stratejiyi "savaş histerisi" olarak nitelendirenler oldu.

Diğer yandan Brüksel kulislerinde AB'nin bu kılavuzu yayınlama kararının arkasında kısmen NATO'nun güvenilirliği ve Amerikan askeri desteğinin garantisindeki azalmanın getirdiği belirsizlik olduğu konuşuldu, Avrupa'nın gelecekteki krizlerde kendi başının çaresine bakmak zorunda kalabileceği korkusunu yansıttığı yorumları yapıldı.

ÜYE ÜLKELER DE ÖNLEM ALMAYA ÇAĞIRMIŞTI

AB'den önce birçok üye ülke ulusal düzeyde bu tür önlem çağrısı yapmıştı.

Fransa ve Almanya ile İskandinav ve Baltık ülkeleri son aylarda bu işe öncülük edip vatandaşlarına "hayatta kalma rehberleri" dağıtmış, acil durum kitlerinin stoklanması konusunda tavsiyelerde bulunmuştu.

Hatta AB'ye ev sahipliği yapan Belçika, vatandaşlarını bodrumları sığınaklara dönüştürmeye teşvik eden uyarılar yayınlamıştı.

YAKIN BİR TEHLİKEYE YÖNELİK DEĞİL

AB Komisyonundan o dönem alınan bilgiye göre strateji, yakın bir tehlikeye yönelik değil, her an gelebilecek farklı türden felaketlere yönelik genel amaçlıydı.

Bir Komisyon yetkilisi, "Krizin ilk saatlerine hazırsanız elektrik kesintisi, doğal afet, siber saldırı veya başka bir şey olsun, onu daha iyi yönetebilirsiniz." ifadesini kullanmıştı.