ABD ve İngiltere bu Türkü konuşuyor! Fulya Kıroğlu'nun kara delikler üzerinde gerçekleştirdiği buluşu, bilim dünyasını yönlendirecek

ABD'nin Northwestern Üniversitesi'nde astrofizik üzerine çalışmalar yapan Türk doktora öğrencisi Fulya Kıroğlu, orta büyüklükteki kara deliklerin çekirdeklerini fırlatıp kozmik iz bırakmadan önce yıldızlardan bir parça kopararak parlaklığa sebep olduklarını göstermek için üç boyutlu bilgisayar modellerini kullandı.

Türk doktora öğrencisinin kara delikle ilgili bu buluşu, bilim dünyasında yankı uyandırdı.

Kara deliklerle ilgili algıyı değiştiren ve simülasyonlar sırasında orta kütleli kara deliğin yörüngesinde yakaladığını belirten Kıroğlu, "Her tur attığında yıldızdan bir ısırık daha aldı. Yıldızın yalnızca yoğun, şekilsiz çekirdeği kaldığında kara delik onu fırlattı ve galaksi boyunca uçurdu." dedi.

Türk doktora öğrencisi, bilime yeni bir ışık tutan çalışmasının "The Astrophysical Journal"da yayımlanmak üzere kabul edildiğini ve bilimsel bulguların "American Physical Society"nin nisan ayında gerçekleştirilen toplantıda paylaşıldığını belirtti.

Kıroğlu, araştırmasının detaylarını şu sözlerle anlattı:

Kara delikler ışık yaymazlar, bu nedenle doğrudan gözlemleyemiyoruz. Yine de çevrelerindeki ortam üzerindeki etkilerini inceleyerek onlar hakkında bilgi edinmemiz mümkün. Bunun birkaç yolu var. Yıldızlar ve gazlar üzerindeki etkilerine bakabiliriz. Bazı durumlarda yıldızın tamamen parçalandığını, bazı durumlarda ise yalnızca yoğun çekirdeğinin kaldığını gördük. Yoğun çekirdekli yıldızların kara deliklerin etrafında 5 tur atabildiğini, her turda belli miktarda kütle kaybettiğini ve bundan dolayı da ne kadar parlaklıkta X ışınları yayabileceğini hesapladık. Sonuçlarımız heyecan verici. Her turda yayılan ışığın kara deliklerin varlığını izlemek için yeterli parlaklıkta olduğunu gördük. Temel olarak yıldızları milyon tane küçük parçacıktan oluşturuyor ve bu parçacıkları kara deliğin etkisinde hesaplıyoruz. Bunun için çoklu grafik kartları kullanıyoruz ya da kodlarımızı paralel hale getiriyoruz. Bu sayede bu tür simülasyonları iki hafta ya da bir aylık bir sürede yapabiliyoruz.

ÇALIŞMALARI BİLİM DÜNYASINI YÖNLENDİREBİLİR
Orta büyüklükteki kara delikler üzerine yaptığı deneyin bilim dünyasındaki çalışmaları yönlendireceğine inandığını söyleyen Fulya Kıroğlu, "Bu tür olaylar galaksimizin, genellikle merkezlerindeki süper kütleli kara deliklerden oluyor ama bunlar çok nadir olan olaylar. Bu yaptığımız simülasyonlar, gök bilimcilerin orta kütleli kara delikleri bulmalarına yardımcı olabilir." dedi.

Kıroğlu, elde edilen bulguların, bu tür ışınlar için X-ray gözlemi yapan uzay teleskoplarının daha uzun süreli kullanılmasını teşvik edebileceğine dikkati çekti.

ABD VE İNGİLTERE TELEVİZYONLARI ÖVGÜYLE BAHSETTİ
Kıroğlu'nun, American Physical Society ve Northwestern Üniversitesi tarafından reklamı yapılan çalışmasından, ABD ve İngiltere'deki televizyon kanallarında da övgüyle bahsedildi.

TÜRKİYE'DEKİ PROJELERE KATKIDA BULUNMAK İSTİYOR
ABD'de benzer konularda post doktora çalışmasını tamamlamak istediğini, daha sonra Türkiye ya da Amerika'da akademide kalmayı hedeflediğini belirten Fulya Kıroğlu, "Aynı zamanda Türkiye'de uzay farkındalığını ilerletecek projeler ve eğitim çalışmalarına da katkıda bulunmayı çok isterim. Türkiye Uzay Ajansının kurulması önemli bir adım. Yurt içinde yapılan uydularımız var." dedi.