Türk uzman Canan Dağdeviren'in çığır açan buluşu! Meme kanseri teşhisinde yepyeni bir dönem

ABD’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) görev alan Türk bilim insanı Canan Dağdeviren ve ekibi, meme kanserini daha erken tespit edebilecek sütyene takılabilen bir ultrason tarayıcı tasarladı. Hakemli “Science Advances” dergisinde yayımlanan çalışmanın kıdemli yazarının MIT Medya Laboratuvarı’nda doçent olan Türk bilim insanı Canan Dağdeviren olduğu açıklandı.

Dağdeviren bu proje için ilhamını, düzenli olarak kanser taramaları yaptırmasına rağmen 49 yaşında ileri evre meme kanseri teşhisi konulan ve 6 ay sonra hayatını kaybeden halası Fatma Çalışkanoğlu’ndan aldığını söyledi.

Herhangi bir operatöre gerek duymadan memenin ultrason filmini birkaç saniyede çekiyor ve meme kanserini erken teşhis için kullanılıyor.

Canan Dağdeviren, yeni projelerini bu sözlerle duyurdu:

"9 yıl once Fatma Teyzem periyodik olarak kontrol altında olmasına rağmen meme kanserine yakalandı ve sadece 6 ay hayata tutunabildi. Bu çalışmayı Fatma Teyzem son 12 gününü yaşarken hasta yatağında birlikte hayal edip tasarlamıştık. Ve artık hayalin ötesine geçip milyonlarca kadının hayatına dokunabilecek.

Bu aleti tüm kadınlara ithaf ediyorum; yalnız değilsiniz. "

TEYZESİNDEN ETKİLENMİŞ

Teyzesinin başında sütyene dahil edilebilecek ve meme kanseri riski yüksek kişilerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis cihazının şemasını çizdiğini belirten Dağdeviren, “Amacım, aralıklı kanser geliştirme olasılığı en yüksek olan insanlara hizmet vermek. Hedefimiz, daha sık taramayla hayatta kalma oranını yüzde 98’e kadar artırmak” dedi. “Aralık kanserleri” olarak bilinen, düzenli olarak planlanan mamogramlar arasında gelişen meme tümörleri, tüm meme kanseri vakalarının yüzde 30’unu oluşturuyor.

TEŞHİS SÜTYENİNİN FARKI NEDİR?

Dağdeviren, “teşhis sütyeni” vizyonunu gerçekleştirmek için kişinin istediği zaman görüntüleme yapmasını sağlayan mini ultrason cihazını tasarladı.

Bu tarayıcı, bilinen ultrason teknolojisine dayanıyor ama minik olmasını sağlayan yeni bir piezoelektrik malzeme içeriyor.

Cihazın giyilebilir olması için petek benzeri açıklıklara sahip esnek bir parça tasarlandı.

Bu parça, mıknatıs yardımıyla ultrason tarayıcının ciltle temasını sağlayan açıklıkları olan bir sütyene takılabiliyor.

Cihazı “giyen” kişi meme dokusunu farklı açılardan görüntüleyebiliyor.

Yeni cihazla kaliteli görüntü elde etmek mümkün. Ayrıca kişinin mini ultrason cihazını kullanabilmesi için uzmanlık gerekmiyor.

İLHAM VEREN BİR BİLİM İNSANI

Ankara’daki Hacettepe Üniversitesi’nden fizik mühendisi olarak mezun olan Canan Dağdeviren, ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Media Lab’da çalışmalarını sürdürüyor. Dağdeviren aynı zamanda ABD’de bulunan ve dünyanın en saygın eğitim kurumlarından biri olan Harvard Üniversitesi’nde genç akademi üyesi. Harvard Üniversitesi’ne “Genç Akademi Üyesi” olarak kabul edilen ilk Türk olan Dağdeviren’in giyilebilir kalp pili, cilt kanseri testi ve Parkinson hastalığının tedavisi için beyin iğnesi gibi dünyada ses getiren icatları bulunuyor.