Şap hastalığı nedir, insana bulaşır mı?

Bütün çift tırnaklarda kolayca bulaşabilen bir hastalık olan şap hastalığı, Türkiye'de birçok ilde görülmesiyle birlikte araştırılıyor. SAT-2 tipi şap virüsü nedeniyle meydana gelen salgın nedeniyle karantina önlemleri alınmaya başlandı. Peki, şap hastalığı nedir, insana bulaşır mı? Şap hastalığı belirtileri, tedavisi nedir? İşte şap hastalığı hakkındaki bilgiler...

ŞAP HASTALIĞI NEDİR?

Evcil veya yabani tüm çift tırnaklı hayvanlarda görülebilen, kronik durumlarda zayıf ve yavru hayvanlarda ölüme sebebiyet veren, genellikle et, süt ve iş gücü kaybına sebep olan viral bir hastalıktır. Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığınca ihbarı mecburi hastalıklar arasında yer almaktadır. Hastalığın ölüm hızı düşük olmasına karşın yüksek hastalanma oranına sahiptir. Bu şu anlama gelir: Öldürücü olmamakla birlikte sürü içerisinde veya bölgede hızla yayılır.

Virüsün bilinen (A, O, C, Sat 1, Sat 2, Sat 3 ve Asia 1) isimlerinde 7 adet serotiplerinin yanında, yaklaşık 64 farklı alt tipi mevcuttur.

ŞAP HASTALIĞI İNSANA BULAŞIR MI?

Her ne kadar zoonoz kabul edilse de insanlara bulaşma oldukça nadirdir. İnsanlar hasta hayvanların sütünü iyi kaynatmadan içtiğinde, çiğ sütten yapılan peynirlerden veya iyi pişmemiş hasta hayvan etinden virüsü alırlar. Hastalık insandan insana atlamaz. Ateş, kollarda ağrı ve ağız ve dudaklarda keseciklere neden olur.

NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Ağız bölgesinde salya, köpüklü akıntı ve/veya tırnak arası bölgesinde oluşan erozyonlar ön teşhis için en belirli görüntüdür. Bu lezyonlar meme bölgesinde özellikle meme başlarında görülebilir ama bu teşhis için tam bir ayrım sağlamaz.

NASIL YAYILIR?

Hastalığın yayılışı 2 farklı unsurla gerçekleşir:

1- Hasta hayvanlar

Bunların ağız salya akıntısı
İdrar ve dışkıları
Sütü
Mihraklarda oluşan vezikülerin patlaması ile

2- Taşıyıcı hayvan ve kaynaklar

Fare, Kuşlar, Yaban domuzu, Kanatlılar hastalığın yayılmasında rol oynar.
Suni tohumlama (Hastalıklı sperm veya malzeme ile)
Hastalıklı ortamda bulunan kaba yem, hayvan altlığı, su,
Hastalıklı ortamda kullanılan elbise, kıyafet ve malzemenin (sağım makinesi, kaşağı, zincir) dezenfekte edilmeden kullanılması,
Hayvan nakilleri (Hastalıklı hayvan, malzeme veya dezenfekte edilmemiş taşıma araçları ile),
Hastalıklı hayvan ürünlerinin gerekli işleme tabi tutulmadan piyasaya sürülmesi hastalığın salğın haline gelmesinde önemli rol oynar.

ŞAP HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalığın ilk belirtisi yüksek ateşlenmedir,

Ağızdan ip gibi salya akışı vardır,

Diş, diş eti, ağız içi, memede mercimek tanesi kadar içi sıvı dolu kesecikler oluşur, bu keseler zamanla patlar ve yaralar oluşur,

Ayaklarda ve tırnakların arasında yara vardır hayvan yürüyemez ve topallar,

Tırnakların düşmesi bile oluşabilir,

Genç hayvanlarda öldürücüdür.

ŞAP HASTALIĞINA KARŞI NASIL ÖNLEM ALINIR?

Hastalık çok bulaşıcı olduğundan hasta hayvanlar hemen tecrit edilmelidir,

Şapa karşı yapılacak en önemli şey aşıdır, fakat 20 kilometrede olan tüm hayvanlar aşılanmalıdır.

Sağım öncesi eller veya sağım makineleri dezenfekte edilmelidir,

Şap hastalığı sonrası kireçle ahırlar dezenfekte edilmelidir,

Mikroplu meralara hayvan yollanmamalı, veteriner hekim kontrolünde olunmalıdır.