Elektronik sigaradaki büyük tehdide dikkat: Sigarayı bırakayım derken Evali'ye yakalanmayın
DSÖ'ye göre dünyada 1.3 milyar kişi tütün ürünü kullanıyor. 2024'te gençler arasında sigara kullanımı azalırken, Türkiye sigara tüketiminde dünyada 9'uncu, Avrupa'da 3'üncü sırada. Elektronik sigara popülerleşirken, Evali Sendromu'na yol açıyor. DSÖ, 2024'ü Evali salgını yılı ilan etti. Uzmanlar, e-sigaranın zararlarını ve risklerini anlatıyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, dünyada 1.3 milyar kişi tütün ürünü kullanıyor.
2024 verileri, gençler arasında sigara kullanımının azaldığını gösterse de Türkiye'de durum endişe verici.
Öyle ki sigara tüketiminde dünyada 9'uncu, Avrupa'da ise 3'üncü sırada yer alıyor.
Öte yandan, sigaraya alternatif olarak sunulan elektronik sigaralara olan talep de artışta. Ancak estetik tasarımı, kullanım kolaylığı ve sigarayı bırakmaya yardımcı olacağı düşüncesiyle tercih edilen bu ürünler, Evali Sendromu'na yol açıyor.
DSÖ, 2024 yılını Evali’nin salgın olarak anıldığı bir yıl olarak ilan etmiş durumda.
Peki elektronik sigaranın içinde hangi maddeler bulunur? Elektronik sigara normal sigara kadar zararlı mı? Sigarayı bırakmaya yardımcı olur mu? Evali sendromu nedir? Risk faktörleri nelerdir? Nasıl tedavi olunur? Yeditepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Seha Akduman ve Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Başkanı Prof. Dr. M. Şule Akçay Sputnik'e anlattı.
"DNA HASARINA SEBEP OLUYOR"
Elektronik sigaralar, geleneksel sigaraya alternatif olarak geliştirilen nikotinli veya nikotinsiz sıvıyı buharlaştırma prensibi ile solunan elektronik cihazlardır. Kullanıcılar cihazı soluduğunda içinde bulunan likit (sıvı) pil olarak adlandırılan ısıtıcılar buhar haline gelir ve solunur.
Yeditepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Seha Akduman, solunan sıvının içerisinde Formaldehit , Asetaldehit , Akrolein, Kurşun (Pb), Nikel (Ni) , Kadmiyum (Cd), Krom (Cr) , Tetrahidrokanabinol (THC) gibi maddeler bulunduğunu söyledi:
Elektronik sigaralar, Karbonmonoksit düzeyindeki düşüklüğü öne sürerek 'daha az zararlı' olarak sunulsa da içerdikleri kanserojen kimyasallar ortaktır ve hatta THC sayesinde bu maddelerin akciğer dokusuna geçişini kolaylaşır. Akciğer dokusuna daha kolay geçen ve daha uzun süre bulunan kanserojenler akciğer dokusunda bağışıklık sistemini aktive eder. Ve böylece virüs veya bakteriyel enfeksiyonlarda olduğu gibi inflamasyonu yani yangıyı başlatır. İnflamasyon veya yangı, oksidatif stresi arttırarak DNA hasarına sebep olur.
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Başkanı Prof. Dr. M. Şule Akçay, elektronik sigaraların geleneksel sigarayı bırakmaya yardımcı olmadığını aksine nikotin bağımlılığını tetikleyebileceğini söylüyor:
Elektronik sigaraların geleneksel sigarayı bırakmaya yardımcı olduğunu asla söyleyemeyiz. Bazı çalışmalar e-sigaraların sigarayı bırakmaya yardımcı olabileceğini öne sürse de, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Solunum Derneği başta olmak üzere ulusal ve uluslararası otoriteler, bu ürünlerin sigara içme oranlarını azaltmak yerine nikotin bağımlılığını tetikleyebileceğini belirtiyor. Günümüzde özellikle gençler arasında e-sigara kullanımı yaygınlaşırken, gençler ilerleyen dönemlerde geleneksel sigaraya geçiş yapabilmektedir. Ayrıca, e-sigaraların sağlık üzerindeki kısa dönem ve uzun dönem etkileri de en az geleneksel sigara kadar zararlıdır.