Son 10 yılda enflasyon ile kira artış oranlarına bakıldığında görülmemiş bir tablo ortaya çıktı: 'Gerçek kira' kaleminde ciddi artış!
Geçtiğimiz ay enflasyon oranı TÜİK tarafından yüzde 39.5 olarak açıklanırken; geçtiğimiz yılın aynı ayına göre konut kirası endeksinde yüzde 71.4'lük artış olduğu görüldü. 2022 Haziran ayından beri uygulanan yüzde 25'lik zam tavanı uygulamasına rağmen TÜİK'in açıkladığı 'gerçek kira' kaleminde ciddi bir artış yaşandı. İşte detaylar...
Enflasyonla birlikte konut kiralarında yaşanan fahiş fiyat artışı da uzun süredir gündemde. Kiralardaki bu fahiş fiyat artışını önlemek adına 2022 yılının Haziran ayında yüzde 25'lik tavan zam oranı uygulaması yürürlüğe girdi. Bu uygulamanın ardından ev sahipleri ve kiracılar arasında anlaşmazlıklar ortaya çıkarken, birçok ev sahibi bu uygulamaya uymadı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun Tüketici Fiyat Endeksi, Mayıs 2023 raporu incelendiğinde; enflasyonda son aylarda yaşanan düşüş sürerken TÜFE yüzde 39.59 olarak kayıtlara geçti. Konut kiralarındaki artışı gösteren 'gerçek kira' kalemi ise geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 71.43 yükseldi.
Geçmiş yıllara bakıldığında bu kalem ve enflasyon arasındaki dengede önemli bir değişim görülüyor. Son 10 yılın 8'inde enflasyon, 'gerçek kira' endeksinin üzerinde gerçekleşirken; 2016'da enflasyon yüzde 6.58, 'gerçek kira' endeksindeki artış yüzde 8.55 olarak kayıtlara geçerek istisna olarak kayıtlara geçmişti.
MAYIS AYLARINDA AÇIKLANAN RAKAMLAR (KAYNAK: TÜİK)
| Kira artışı (%) | Enflasyon | |
| 2014 | 6.66 | 9.66 |
| 2015 | 7.65 | 8.09 |
| 2016 | 8.56 | 6.58 |
| 2017 | 9.04 | 11.72 |
| 2018 | 9.49 | 12.15 |
| 2019 | 10.07 | 18.71 |
| 2020 | 9.52 | 11.39 |
| 2021 | 9.72 | 16.59 |
| 2022 | 20.02 | 73.50 |
| 2023 | 71.43 | 39.59 |
Mayıs 2023 verilerinde yüzde 39.59'luk enflasyona karşı, 'gerçek kira' endeksi yüzde 71.43 oldu. Yani kira artışı, enflasyonun yaklaşık yüzde 80 fazlası olarak gerçekleşti.
Bu artışın ardından yeni kiraya verilen konutlardaki fiyat artışları da etkili ancak geçtiğimiz yıllarda da bu durum rakamlara yansıyordu.
YENİ UYGULAMA BEKLENİYOR
1 Temmuz'da sona erecek 'yüzde 25 tavan' uygulaması için önümüzdeki günlerde resmi adımların atılması bekleniyor.
2022 Haziran'da yürürlüğe giren tavan uygulamasından önce kira zamları için 12 aylık TÜFE ortalaması dikkate alınıyordu.
Seçim dönemi öncesi bakanlar tarafından bu uygulamanın devam edeceği açıklanmıştı. Eski Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, tavan uygulamasının devam edeceğini dile getirirken, Eski Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, fahiş artış konusunda yeni çalışmaları olduğunu, fahiş kira artışı yapanlara hapis ve para cezası gibi yaptırımların uygulanabileceğini ifade etmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da seçim döneminde yaptığı açıklamada, "Konut ve fiyat artışları can sıkıcı hale geldi. Bu yükselişi tetikleyen çok sebep olduğunu biliyoruz. Ama yine de bu tabloyu kabul edemeyiz. Makul ve orantılı, hiçbir sebebi olmadığı halde aç gözlülükten fahiş kira artışı yapanlarla tekrar göreve devamda bunların ümüğünü sıkacağız" diyerek fahiş artışlara karşı önlem alınacağını belirtmişti.