Politika faizi nedir? Politika faizi düşerse veya yükselirse ne olur?
Politika faizi, Merkez Bankası'nın faiz açıklamasında gündeme geldi. Her ay faiz açıklaması yapan Merkez Bankası, piyasalar müdahale için bu aracı sıklıkla kullanır. Bu nedenle politika faizi nedir, nasıl belirlenir, düşerse veya yükselirse ne olur sorularının cevapları araştırılıyor.
Merkez Bankası'nın Para Politikası Kurulu toplantıları sonrasında açıkladığı politika faizi, ekonomiyi doğrudan etkiler. Yeni dönemin ilk Merkez Bankası faiz kararı açıklandı ve uzun süre sonunda politika faizi yükseltildi. Vatandaşlar ise politika faiz nedir, düşmesi veya yükselmesi ile ne olur merak ediyor.
POLİTİKA FAİZ NEDİR?
Politika faizi, TCMB tarafından belirlenen bir hafta vadeli repo faizidir. Merkez bankası ile bankalar arasında gerçekleşen fon oluşturma işlemlerinin temelidir. Bir başka açıdan; piyasaların merkez bankasından bir haftalık borç alma maliyetidir.
Repo; bankalar tarafından belli bir faiz oranı ile belli bir dönem sonunda geri satın alma taahhüdüyle menkul kıymetlerin satılması işlemidir.
TCMB, politika faizi ile bankaların repo taleplerini karşılar. Bankalar ellerindeki tahvil ve bono gibi menkul kıymetleri teminat göstererek, TCMB’den para alırlar. Bu parayı ise repo ederler.
Bankalar böylece kendilerine fon oluştururlar. TCMB ise bankaların talebine bir haftalık repo faizi uygular. Politika faizi, en basit şekliyle bu işe yarayan bir araçtır.
Politika Faizi Artarsa Ne Olur?
TCMB politika faizini artırırsa; borç alacak bankalar, daha yüksek faiz ödeyecek demektir. Bunun sonucunda kredi ve mevduat faizleri yükselecektir.
Yüksek faiz sonucunda bankalar, merkez bankasından daha az fon satın alacaktır. Bu nedenle kredi toplam miktarı azalacaktır. Dolayısıyla ekonomik durgunluğa neden olabilecektir.
Ek olarak; politika faizinin yükselmesiyle birlikte döviz kurlarında düşüş görülecektir.
Politika Faizi Düşerse Ne Olur?
Politika faizinin düşmesiyle birlikte bankalar, TCMB’den daha düşük faizle borç alacaktır. Yani daha fazla para talebinde bulunabilecektir.
Bankaların para talebini artırması, kredi toplam tutarını yükseltir. Buna bağlı olarak ekonomik canlanma meydana gelir.
Bankalar düşük faizli fon aldığı için maliyetleri de düşecektir. Bu, kredi mevduat faizlerine yansıyarak, düşüşüne neden olacaktır. Döviz kuru ise yükselecektir.