Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek yeni vergi paketinin sinyalini verdi: Kuyumcu örneği

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hazırlığı süren yeni vergi paketiyle ilgili açıklamalar yaptı. Bakan Şimşek, kuyumcular üzerinden vergi dağılımını açıkladı ve şunları söyledi:

"KUYUMCULAR AYLIK 16 BİN LİRA VERGİ MATRAHI BEYAN EDİYOR"

Yurt dışı merkezli çok uluslu şirketlere asgari yüzde 15 kurumlar vergisi getiriyoruz. Yurt içinde asgari kurumlar ve gelir vergisine çalışıyoruz. Ortalama bir kuyumcunun beyan ettiği aylık vergi matrahı 16 bin 46 lira. Doktorlarımızın 27 bin 376 lira. Bunlar çok düşük rakamlar. Avukatlarımızın beyan ettiği yıllık ortalama matrah ise kişi başı 17 bin 805 lira. Bütün bu alanlarda yetki alacağız. Gidip hasılat tespiti yapacağız. Sonra o hasılata aykırı beyanda bulunanlardan izah isteyeceğiz. Yeni düzenlemenin başında bu geliyor. Bu izahlar tatmin edici değilse gereğini yapacağız.

KRİPTO, BORSA KAZANCINA DA VERGİ YOLDA

"Özellikle gayrimenkul kazançları gibi yatırım fonlarında kar dağıtımını zorunlu hale getireceğiz. Yani gayrimenkul yatırım ortaklıklarının vergi istisnasını kaldırmayı düşünüyoruz. Yap-işlet-devret modeliyle yapılan kamu-özel işbirliği projelerinin kurumlar vergisini yüzde 30'a çıkaracağız. Kripto varlıkları vergi kapsamına alacağız. Bu pakette değil ama bir sonraki pakette muhtemelen borsa kazançlarının da vergilendirilmesine çalışıyoruz. Mevduatı, fonları vergi kapsamına aldık. Tahvilden, bonodan kazanç elde edenleri vergi kapsamına aldık."

GRİ LİSTEDEN NASIL ÇIKILDI?

Habertürk ve BloombergHT ortak yayınında konuşan Bakan Şimşek, enflasyon ve borsa hakkında kritik açıklamalarda bulunurken yeni vergi paketinin şekillenen kısımlarına ilişkin detayları paylaştı. İşte Bakan Şimşek'in konuşmasından öne çıkanlar:

"Ekip çalışması bu noktada daha önceden mevzuat çalışması yapılmış, uygulamada etkinlikti. Gri listeye girmek kolay, çıkması zor. Monaca gri listeye alındı. AB üyesi olup da listede olan ülkeler var. Gri liste konusu böyle bir konu. Esas olan uygulamada etkinliğin sağlanması. Biz gelir gelmez birçok sorunu çözmek üzere bir program koyduk. Bu konuda da özel çalışmaya girdik. İçişleri ve Adalet Bakanlığımızın desteği olmasaydı bu listeden çıkamazdık. Bu bir ekip çalışması ve uygulamada etkinlik. Savcı, hakim eğitimlerinden tutun, kolluk güçlerimizin bu konulardaki değerlendirmeleri çok önemli. Biz çok net bir şekilde MASAK başrolü oynadı. Geçen Haziran'dan itibaren bir araya geldiğim tüm maliye bakanlarıyla ana gündem maddesi buydu. Bu teknik bir süreçti. Bizim finansal sistemin güvenilir olması lazım. Biz bunu listeden çıkmak için yapmadık. Listeden çıkmak önemli bir kazanım. Bir ara siyasi mülahazalar devreye girebilir mi diye MASAK üzerinden mektup yazdık. Bu uygulamada etkinlik sihirli ifade. Bizi listede tutan buydu. Yurt dışında faaliyet gösteren vatandaşlarımız iyi bilirler. Dışarıda bir banka hesabı açabilmenin, varlık alabilmenin. Gri listedeyseniz ilave incelemelere tabi tutuluyorsunuz.

"KAYNAK GİRİŞİ GÜÇLÜ"

Kaynak girişi son aylarda çok güçlü oldu. İvmelenebilir. Zaten çok güçlü kaynak girişi, bunu nasıl yönetiriz, onunla uğraşıyoruz. Dezenflasyon sürecini tehdit ediyor. Likiditeyi geri çekmeniz lazım. Mart sonundan itibaren MB'nin rezervlerine yansıyan boyutu 78 milyar dolar seviyesine ulaştı. Türkiye finans tarihinde eşi benzeri görülmemiş. Şu an itibarıyla rezerv yeterliliğinde IMF tanımına göre arzulanan seviyeye neredeyse vardık. Onların tanımı var, ona göre neredeyse 1'i yakaladık 1 üstü. Geçtiğimiz hafta açıklanan rakamlara göre brüt rezervler 148 milyar dolar seviyesine kadar çıktı. Bankalarla olan swapları ciddi şekilde azalttık ve 5 milyar dolar düzeyine düşürdük. Bankalardan alınan swapları vadeleri doldukça kapatıyoruz. Mart sonunda net rezerv -60 milyar dolarken şu anda +12 milyar dolara çıkmış durumda. Döviz rezervini bir sorun olmaktan çıkardık. Biz enflasyonu düşürdükçe nominal bazda kurda istikrar sağlanır. Reel bazda lirada değerlenme oldu, geçmişe göre reel bazda enflasyonu kalıcı şekilde düşürerek orta ve uzun vadede nominal istikrar sağlamak.

"ÇOK GÜÇLÜ DİYALOG KURDUK"

Karardan hemen sonra Moody's'in açıklaması var, olumlu olarak yansıyacağı yönünde. Bu programın birçok ayağı var. Oralardaki başarılar, gelişmeler programı destekliyor. Bizim finansal sisteme olan güven çok önemli. Mayıs ayı başında AB ve batı ülkeleriyle süreç yaşadık. Onlara dedim ki, Türkiye listeden çıksın çıkmasın, biz kara para aklamayla mücadele edeceğiz, terörün finansmanıyla mücadele edeceğiz dedim. Oy birliğiyle Türkiye çıkarıldı. Çok güçlü diyalog kurduk. Bu listeden çıkmasaydık da çok güçlü mücadele edecektik.

MASAK'ın idari ve teknik kapasitesini güçlendireceğiz. Biz riskli bir coğrafyada yaşıyoruz. Herkes bizim sistemimizi istismar etmeye çalışabilir. Yapay zekayı bu noktada devreye alacağız. Başardık, başarmaya devam edeceğiz. AB'nin merkezinde Monaco'yu yeni aldılar listeye.

"EYT'NİN MALİYETİ 724 MİLYAR LİRA"

Biz programı yurt içinde ve yurt dışında birçok kesime anlatıyoruz. Şema yaptık, şemanın başlangıcı uluslararası normlara uygun rasyonel politikalar. Beraberinde yatırımcı güveni getiriyor, TL'ye ilgiyi artırıyor. TL'yi önceliklendiriyor. Liralaşmayı güven esasıyla sağlıyoruz. Bu da beraberinde reel kurda dengeyi, istikrarı getiriyor. Bu da dezenflasyonu getiriyor. Geçen sene bu vakitlerde Türkiye'nin dış şoklar, seçim süreci gibi biriktirdiği dengesizlikler vardı. Bunlardan biri dış açıktı. Türkiye'nin geçen sene Mayıs'ta cari açığı 57 milyar dolardı. Bu Mayıs'ın verisi açıklandığında 26 milyar dolar olarak açıklanır. Yeni bir sanayi politikası ortaya koyacağız. Dış borcun milli gelire oranı düşüşe geçecek. Kalıcı şekilde rezerv biriktirmemize imkan sağlayacak. Depremin, EYT'nin etkisiyle. Muhalefetin popülist iteklemesiyle EYT hayata geçirilmiş. EYT'nin bu seneki maliyeti 724 milyar lira. Milli gelirin yüzde 2'sine yakın rakamdan bahsediyorsunuz. Vergide adaleti ve etkinliği sağlama çabamız var. Bu da ikinci önemli dengesizlikti. Aslında enflasyonun da ana kaynağı geçen sene ikinci çeyrekte yüzde 4 büyündü. Bu büyüme denge itibarıyla ciddi sorun içeriyordu.

"KKM'DEN ÇIKIŞ HIZLANACAK"

KKM zirvede 144 milyar dolara çıkmıştı, 63 milyar doların altına indi. Büyük ihtimalle düşüş hızlanacak. 44 haftadır kesintisiz KKM'de düşüş var. Para politikasının çalışmasını engelleyen bir adımdı. Para politikasının etkinliğini azaltan bir faktör. Bugün itibarıyla şirketlerin KKM'deki vergi avantajı son bulmuştur. Teşvik edici olmaktan çıkardık. Bireyler açısından mevduata vergi getirdik. Şimdi KKM'den kazanılan faiz gelirleri de vergiye tabi olacak, KKM'den çıkış hızlanacak.

YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİ

Vatandaşımız hissetmeye başlayacak, aslında hissediyor. İstihdam güçlü kaldı. Son 20 yıla bakın yıllık ortalama 690 bin vatandaşımıza iş bulmuşuz. İstihdam olmadan kalıcı refah artışı olmaz. Ekonomide geçici yavaşlama sürecine gireceğiz. Enflasyondaki düşüşle birlikte esas ücret artışları o zaman yansıyacak. Mayıs ayında enflasyona baktığınızda enflasyon yüzde 75.5. O son 12 ayın enflasyonu, önümüzdeki 12 ayın enflasyonu yüzde 31.8 olacak diyor. 24 ayda yüzde 20'ye düşecek diyor. 

Merkez Bankası, yıl sonunda enflasyon yüzde 38 olur diyor, 42'ye kadar gidebilir diyor. Bizim için hedef enflasyonda yüzde 42'nin altına düşmesidir. 

"ALIM GÜCÜ HIZLI ŞEKİLDE ERİMEYECEK"

Aylık bazda yüzde 2'leri konuşacağız. Ücret artışlarının alım gücünün hissedileceği döneme girmiş olacağız. Enflasyon aylık bazda yüzde 3'lere düşmüştü. Alım gücü hızlı şekilde erimeyecek. Kurda büyük dalgalar tedirgin ediyor. Kurda göreceli bir istikrar sağlanması da vatandaşa yansıyacak. Geçen sene enflasyonu yukarı taşıyan olağanüstü faktörler var. Popülist baskılara rağbet etmeyeceğiz. Yoktan bir kaynak üreteceğiz kabiliyetimiz var psikolojine girmektir. Yoktan var etmek Allah'a mahsustur. Milletimizin kalıcı refahını artıracağız. Programın tek önceliği sürdürülebilir yüksek büyüme, elde edilecek refahın paylaşımı. Gelecek sene çok farklı bir noktada olacağız. Kazandığı halde vergi vermekten imtina edenlerle mücadeleyi sürdüreceğiz.

Muhalefetin metinlerine bakarsanız neyi uygulayıp uygulamayacaklarını bilmiyorum. Türkiye'nin risk primi geçen sene 700 baz puandı, şimdi 270 civarında. Türkiye gelişmekte olan ülkelere göre 10 kat riskini azaltmış.

"ASGARİ ÜCRET DÜŞÜK DEĞİLDİR"

3. Dünya Savaşı'ndan bahsediliyor. Bünyemizi sağlamlaştırmamız lazım. Vatandaşımız bize inansın. Evet kolay bir süreç değil, bizler sihirbaz değiliz. Kolaycı yolları bilmiyoruz. Ne emekli, çalışan, memuru enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyeceğiz. Büyümeden her kesime pay vereceğiz. Asgari ücreti 20 yılda yüzde 5.5. Reel büyüme yüzde 5.4. Haziran 2024 itibarıyla asgari ücret 524 dolar. Tarihin en yüksek seviyelerinden biri yakalanmış. Asgari ücret reel olarak artmış olacak. Ocak ayında 6 aylık yüzde 49'luk artış vermişiz, Temmuz'da enflasyon farkları da verilecek. Bize benzer ülkelerde en yüksek asgari ücret bizde. Türkiye'de asgari ücret düşük değildir. Geçim sorunu olacak. Biz refahı artıracağız. Asgari ücretin üstünde maaş verilmesi gerekiyorsa şirket vermeli.

"REEL BÜYÜMEDEN VATANDAŞLARA PAY VERECEĞİZ"

Türkiye'nin imkan ve önceliklerine bakmamız lazım. Toplumun tüm kesimlerine adil dağılımıdır. Asgari ücretli, emekli ve çalışanlarımızı enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyeceğiz. Reel büyümeden kendilerine pay vereceğiz. Vatandaşımız diyecek ki, ücretle alım gücüm düşmüyor, enflasyon yavaşlayacak.

"RÜZGAR ARKADAN ESMEYE BAŞLAYACAK"

2025'ten itibaren dünyada faiz indirimleri gelecek. Muhtemelen geçen sene son 12 ayda karşıdan esen rüzgarlar çok hafif de olsa arkadan esmeye başlayacak.

VERGİDE ADALET

Çok kazanandan çok az kazanandan az alacağız. Piyasada üzerine tartışılan paket kapsam itibarıyla bir şekilde toparlanan metin bir şekilde piyasada dolaşıyor. Ne maliye ne de ekonomi koordinasyondan sorumlu. Şu anda geldiğimiz noktada bahşişin vergilendirilmesi gibi çalışmamız olmadı. Ne motokurye ne bahşiş konusu pakette yok. Türkiye'de maalesef birçok kesim vergiden imtina etmeye çalışıyor. Biz kayıtdışılıkla mücadele ederek sonuç alacağız. Verginin tabanını genişleterek sonuç alacağız. Vergide adaleti tesis etmek, çok kazanandan çok az kazanandan az. Toplanan tüm vergilerin milli gelire oranı OECD'de yüzde 34, AB'de yüzde 41.2, Türkiye'de yüzde 20.8. Primler, harçlar, vergilerin milli gelire oranı yüzde 21 bile değil. En düşük vergi yüküne sahip ikinci ülkeyiz. Türkiye'de dolaylı vergilerin toplamının milli gelire oranı yüzde 9.1, AB'de bu oran yüzde 13.6. Vatandaşımıza yeni bir vergi yükü getirmeyeceğiz. Eskiden en düşük gelir vergisi dilimi yüzde 22'ydi, bunu yüze 15'e hükümetimiz düşürdü. Koparılan yaygaralar doğru değil. KDV şu anda gıdada yüzde 1. Çiftçimizin gübresinden yeminden sıfır KDV alıyoruz. Eğitimde, tekstilde, yeme-içmede yüzde 10 KDV uyguluyoruz. 

Bazı yatırım fonlarında vergi istisnası var. GMYO'ların vergi istisnasını kaldırmayı düşünüyoruz. Yap-işlet-devretle yapılan projelerin vergisini yüzde 30'a çıkaracağız, kripto varlıkları vergi kapsamında alacağız. Borsa kazançlarının vergilendirilmesini çalışıyoruz. Programımız çok net, bu programa riayet ediyoruz. 

"İŞLETMELERE GİDECEĞİZ, KASAYA OTURACAĞIZ"

İşletmelerde kasaya oturacağız, sabahtan kapanışa kadar ekip oturacak, hasılat tespiti yapacak. Bunu değişik aylarda günlerde tekrarlayacağız. Beyan bununla uyumlu değilse izaha davet edeceğiz, bunun için de yetki isteyeceğiz. Türkiye'de 1.1 milyonun üzerinde kurumlar vergisi mükellefi var. 454 bin firma zarar beyan etmiş, sembolik kar beyan edenleri de katarsanız kurumlar vergisi mükelleflerinin yarısından fazlası ciddi şekilde vergiden kaçmaya çalışıyor. Biz vatandaşımızın vergi yükünü artırmak istemiyoruz. Biz az kazanandan mümkün olduğunca en az vergiyi almak için sistem uygulayacağız. Çok kazananları uyarıyorum, vergiden kaçınma cezalarını artıracağız. Yapay zekayı devreye alacağız.

YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI

1963 yılında yurt dışı çıkış vergisi getirilmiş. Bizim hükümetimiz döneminde aşağı çekilmiş. TL cinsinden sembolik bir hale gelmiş. Biz depremin yaralarını halen sarmaya çalışıyoruz. Uygun görülürse bunun artırılarak bunun da deprem için kaynağa dönüştürülmesi taraftarıyız. Yurt dışına tatile gidenler gitsin, öğrencilerde almayacağız. 23 yaşına kadar yurt dışı çıkış harcının alınmaması gündemdeydi. Türkiye deprem yaralarını sarmak için geçen sene birçok vergide artış yaptı, halen de çalışıyoruz. Bu türden imkanı olanlar yurt dışına gidebiliyor, imkanı olmayan gidebilir mi? Taslağın son şeklinde verilmedi. Taslak ham bir taslak.

"ÇİFT MAAŞ ALMAM MÜMKÜN DEĞİL"

Çift maaş almam mümkün değil. Ben aslında büyük fedakarlık yaparak kamu hizmetini mecburi askerlik hizmeti olarak görüyorum. Ülkemi sevdiğim için bu sorumluluğu taşıyorum. Kişisel anlamda maddi ve manevi olarak büyük fedakarlık yaptık. Çalıştığım ekibimde KİT'lerde görev yapanlar var. Kamu sermayeli şirketler var, sahibi Hazine ve milletimiz, buralara temsilci gönderiyoruz. Görev karşılığı hizmet ödeniyor. 5 yerde de hizmet yapsa 1 yerden maaş ödeniyor. Nerede çalışırsanız çalışın oradan maaş alsanız da maaşın fazlası Hazine'ye gelecek. Biz Hazine'yi temsilen üst düzey tüm arkadaşları liyakatla görevlendiriyoruz. Ücreti sınırlandıracağız, isterse 25 yerde çalışsın bir yerden ücret alacak. Ben bakanım, MGK üyesiyim, zırhlı araç tesis edilmiş. Belli yerlere zırhlı, belli yerlere diğer araçlarla gidiyoruz. Bakanlar ve belli listede sıralanan korunması gereken yetkililer Türkiye'de terör tehditi var, onlara zırhlı araçlar tahsis ediliyor. Togg'un zırhlısı çıkarsa kullanırım memnun olurum. 

BORSA KAZANCINA VERGİ GELİYOR

GYO'ların vergi istisnalarını kaldırmayı düşünüyoruz. Yap-işlet-devret şirketlerine yüzde 30 vergi düşünüyoruz. Kripto varlıkları vergi kapsamına alacağız. Bu pakette değil ama belki bir sonraki pakette Borsa kazançlarının vergilendirilmesini çalışıyoruz. Şu andaki pakette sermaye kazançlarının ilave vergilendirilmesi ilave çalışma gerektiriyor. Borsa konusu bu paketin konusu değil. Ama vergilendirilmeyecek alan kalmayacak.

İşletmelerde artık hasılat tespitine gideceğiz. Türkiye'de 1,1 milyonun üzerinde kurumlar vergisi mükellefi var. Kurumlar vergisi mükelleflerinden yarısından çok fazlası vergiden kaçınmaya çalışıyor.

Geçenlerde bir yapay zeka şirketi ziyaret etti. Kurumlar vergisinin tüm defterlerini inceleyecek bir modül geliştirebilir misiniz diye sorduk. Bunu geliştirmek için kapımız şirketlere açık.

"ÇOK KAZANANI UYARIYORUM"

Çok kazananları buradan uyarıyorum. Vergiden kaçınmanın cezalarını artıracağız, denetimleri sıkılaştıracağız. Giderek burada daha çok yapay zekayı devreye alacağız. Vergi denetim elemanlarımız için bütün teknolojileri devreye alacağız."