Xi ile Putin, kritik görüşmelerinde kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığı ve ekonomik işbirliği öncelikleri olmak üzere 2 ortak bildiri imzaladı

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Putin'i aranan kişi olarak ilan etmesinin ardından ülkeye kritik bir ziyaret gerçekleştirildi. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya'nın Ukrayna işgalinden sonra ilk defa ülkeyi ziyaret etti.

İkili arasındaki bu kritik görüşme kimi ajanslar tarafından Putin'in zaferi olarak görülürken kimisi Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin azalması için bir umut ışığı olarak yorumlandı.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Putin tarafından Kremlin'de ağırlandı.

Ukrayna krizine odaklanılması ve ekonomik işbirliğinin derinleştirilmesi ana başlıklarının ele alınacağı resmi müzakereler, Putin'in Jinping'i karşılamasıyla başladı.

Dün Pekin'in Ukrayna'da ateşkes önerisini görüşen iki lider, işbirliğinin geliştirilmesi konusunda mutabık kaldı.

ÇİN'DEN İŞBİRLİĞİ VURGUSU
Çin Devlet Başkanı Jinping Rus mevkidaşı Vladimir Putin'e, Çin ve Rusya'nın 'pratik işbirliğini' daha fazla ilerletmek için daha yakın çalışması gerektiğini söyledi. Neredeyse tüm konularda beraber büyük bir gelişme kaydettiklerini bildiren Xinping, "İşbirliğimizin erken hasadı bize avantaj sağlar" diye konuştu.

Xinping'den "Değerli dostum" diye bahseden ve Moskova'da ağırlamaktan memnuniyet duyduğunu bildiren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya'yı terk eden Batılı şirketlerin yerine Çinli işletmelerin geçmesine yardım etmeye hazır olduklarını belirtti.

Çin'le enerji alanında da büyük bir işbirliği içinde olacaklarını ifade eden Putin, "Sibirya 2 gaz hattı konusunda neredeyse bütün parametrelerde mutabık kaldık" dedi.

"BARIŞ GÖRÜŞMELERİNDE ÇİN'İN PLANI ESAS ALINABİLİR"
Xinping'le olan görüşmenin yapıcı ve başarılı geçtiğini belirten Putin, "Bu düzenli iletişimin devam etmesini umuyorum. Rusya ve Çin beraber neredeyse en karmaşık problemleri bile çözebilir. Çin çok açık olarak Rusya'nın en büyük ticari ve ekonomik ortağıdır. Ticaret ve ekonomi, Çin ile ilişkimizin birinci önceliğidir. Çin'e petrol tedariğini artırmaya hazırız." ifadelerini kullandı.

Çin lideriyle Rusya'ya uygulanan yaptırımları da görüştüklerini belirten Putin, "Rusya ve Çin kendi avantajları için başka ülkelerin haklarının ihlal edilmesine şiddetle karşı çıkıyor. Batı ve Kiev hazır olduğunda Çin'in Ukrayna Barış Planı esas alınabilir. Ukrayna'daki durumu görmezden gelmiyoruz." dedi.

Rusya, barış görüşmelerinin mümkün olan en kısa sürede yeniden başlatılması taahhüdünde bulundu. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de, Pekin'in Ukrayna'daki savaş konusunda 'tarafsız bir pozisyona' sahip olduğunu ve barış ve diyaloğu desteklediğini söyledi.

KONUŞMALAR ADETA İLİŞKİLERİN ÖZETİ OLDU
Yapılan ziyaretin ardından Xi Jinping'in görüşmeden ayrılmadan önce Putin'e söyledikleri Çin-Rusya ilişkilerinin adeta özeti oldu. Xi Jinping, "Şu anda yüz yıl boyunca görülmemiş türden değişimler yaşanıyor ve bu değişimlere birlikte yön veriyoruz." dedi. Putin ise mevkidaşına "Kabul ediyorum" diyerek tokalaştı. Xi, kendisini bekleyen arabaya doğru yürümeden önce Putin'e "Lütfen kendinize iyi bakın, sevgili dostum," dedi. Putin ise "İyi yolculuklar" diyerek karşılık verdi.

ORTAK BİLDİRİLER İMZALANDI
İkili görüşmenin ardından Xi Jinping ve Putin, Çin-Rusya kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının derinleştirilmesi ve 2030 öncesi ekonomik işbirliği öncelikleri olmak üzere 2 ortak bildiri imzaladı.

Bunlardan ilki "Yeni Dönemde Kapsamlı Stratejik Ortaklığın Derinleştirilmesine İlişkin Ortak Bildiri", diğeri ise "Çin-Rusya Ekonomik İşbirliğinin 2030'a Kadar Geliştirilmesi Planına İlişkin Ortak Bildiri".

İmzalanan ortak bildiriler Çin-Rusya ilişkilerinin Soğuk Savaş dönemindeki türden bir askeri-politik ittifak olmadığını gösterdi.

Rus tarafı, tek Çin ilkesine bağlılığını yeniden teyit ederken, Tayvan'ı Çin topraklarının devredilemez bir parçası olarak tanıdığını gösterdi.

İMZALANAN ORTAK BİLDİRİLER NE İÇERİYOR?
Görüşmenin ardından imzalanan ortak bildirilere göre Renkli Devrim hareketleri gibi durumlara karşı kolluk alanında, enerji alanında yakın işbirliği yapılacak.

Buna göre; Rusya'dan Çin'e petrol ve gaz arzı kesintisiz sağlanacak. Sibirya'nın gücü 2 boru hattı projesi kesinleşmesiyle birlikte Avrupa'ya giden ve yaptırım sonucu kesilen gaz arzı Çin'e yönelecek. Rusya ayrıca Çin'in Ukrayna ile ilgili barış planını takdir etti ve Batı ile Ukrayna hazır olduğunda bu planın barış için temel alınabileceğini söyledi. Bu arada Putin, Rusya ve Çin'in gelecek için büyük ölçekli ve cesur hedefler belirlediğini söyledi.

İKİ ÜLKENİN ORTAK NOKTALARI BELLİ OLDU
AUKUS konusunda iki ülke de endişelerini paylaşıyor. İki taraf da NATO'yu savunma amaçlı ve bölgesel bir örgüt olarak taahhütlerine bağlı kalmaya çağırırken Kore yarımadasındaki durum endişe ile karşılanıyor. ABD'nin Kuzey Kore'nin makul ve meşru endişelerine yanıt verilmesi gerektiği söyleniyor.

Pandemi konusunun siyasal hale getirilmemesi, ABD'nin biyolojik silah faaliyetlerine son vermesi, kuzey akım boru hattında meydana gelen patlama ile ilgili tarafsız soruşturma çağrısı yapılıyor.
Bildirilerdeki AUKUS ve NATO konusundaki maddeler ise dikkat çekiyor. İki ülke de ABD ve NATO'nun çevrelemesini görüyor ve buna ortak bir tebliğ ile yanıt veriyor.

İmzalanan Çin-Rusya Ekonomik İşbirliğinin 2030'a Kadar Geliştirilmesi Planına İlişkin Ortak Bildiri'sinde elektronik ticaret ve diğer yenilikçi araçların geliştirilmesi de dahil olmak üzere ticaretin ölçeğinin arttırılması ve yapısının optimize edilmesi, pazar talebini karşılamak için finansal işbirliğini geliştirmeyi ve ikili ekonomik ve ticari işlemlerde yerel para birimi mutabakat oranını istikrarlı bir şekilde artırmak, çok yönlü enerji ortaklığını pekiştirecek kilit enerji alanlarında uzun vadeli işbirliğinin güçlendirilmesi teknoloji ve inovasyon alanında değişim ve yüksek kaliteli işbirliğini teşvik etme çağrısı, sanayi işbirliğini geliştirmenin yanı sıra, iki ülkenin gıda güvenliğini sağlamak için tarımsal işbirliğini geliştirme sözü. Çin-Rusya sınırında altyapının adım adım iyileştirilmesi ve gümrük kayıt ve denetim prosedürlerinin etkinliğinin arttırılması, metaller, kimyasal gübreler ve kimya ürünleri de dahil olmak üzere temel emtia ve mineral kaynakların piyasa ilkeleri temelinde karşılıklı fayda sağlayan tedariki alanında uzun vadeli işbirliğinin geliştirilmesi yer alıyor.