6 yaşındaki çocuk gelin davası! TBMM komisyon raporunu hazırladı

Türkiye günlerce 6 yaşındaki çocuk gelin davasını konuştu...
TBMM Çocuk İstismarının Araştırılması Komisyonu'nun hazırladığı taslak raporda, vakıf ya da dernek bünyesinde barınma hizmeti alan çocuklara sağlanan hizmetlere dair, denetim mekanizmalarının kuvvetlendirilmesi ve denetim raporlarının kamuoyuyla açık şekilde paylaşılması talep edildi.

RAPOR TAMAMLANDI
"6 yaşındaki bir kız çocuğunun 'evlilik' adı altında cinsel istismara maruz bırakılması olayının araştırılarak benzer olayların yaşanmaması ve her türlü çocuk istismarının önlenmesi için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi" amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu raporunu tamamladı.

6 YAŞINDAKİ BİR ÇOCUĞUN "EVLİLİK" ADI ALTINDA...
Taslak raporda, 6 yaşında "evlilik" adı altında cinsel istismara uğrayan 23 yaşındaki H.K.G. ile ilgili erken yaşta evlilik, istismarla mücadele ve psiko-sosyal destek mekanizmaları kapsamında yürütülen adli ve idari süreçlere ilişkin bilgilere de yer verildi.

Yaşanan sürecin ardından 8 Aralık 2020'den itibaren İstanbul dışındaki bir kadın konukevine yerleştirilen H.K.G'nin, travma mağduru olması göz önünde bulundurularak psikolojik iyilik halinin güçlendirilmesine yönelik pek çok kez kendisiyle mesleki görüşme gerçekleştirildiği belirtilen raporda, psikolojik destek verilen H.K.G'nin, kadın konukevi hizmeti almaya başladıktan sonra psikolojik olarak rahatladığını ve kendisini iyi hissettiğini ifade ettiği vurgulandı.

H.K.G'nin, söz konusu desteklerle duygu ve davranışlarının süreç içerisinde olumlu yönde geliştiği ve işlevselliğinin arttığının gözlemlendiği, psikolojik iyilik durumunun güçlendirilmesine yönelik psikiyatri tedavi programına devam edildiği aktarılan raporda şunlar kaydedildi:

"H.K.G'nin kuruluş psikoloğu tarafından psikolojik olarak desteklendiği, kuruluş sağlık servisi tarafından kişinin ve beraberindeki çocuğun sağlığına ilişkin takipler yapıldığı ve H.K.G. ile çocuğunun gerekli hallerde sağlık kuruluşlarına yönlendirildiği; H.K.G'nin kendisini ekonomik olarak destekleyecek mekanizmalardan yoksun olması ve hiçbir gelirinin bulunmaması dikkate alınarak harçlık düzenlemesi yapıldığı, aşçılık sertifikası almaya hak kazandığı, ​​​​​​kuruluşta kaldığı süreçte H.K.G'nin okuma yazma kursuna yönlendirildiği, kendisinin ilkokul diplomasını açıköğretim üzerinden almasının sağlandığı, ilkokul eğitimini tamamlayan H.K.G'nin ortaokul eğitimine başladığı, ortaokul eğitimi sona erdikten sonra kendisinin açık öğretim lise kaydı gerçekleştirildiği, devam eden eğitim sürecinde bir etüt programı oluşturulduğu, H.K.G'ye dersler açısından destek verilmeye devam edildiği belirtilmiştir."

Raporda H.K.G'nin çocuğunun bebeklik ve çocukluk dönemine ait aşılarının tamamlandığı, eğitim sürecinin desteklendiği, anaokulu ve ilköğretim eğitiminin sağlandığı ifade edildi.

Çocuğuyla kadın konukevinden barınma hizmeti almaya devam eden H.K.G'nin, bağımsız yaşama geçmesi için güçlenmesine yönelik çalışmalar, harçlık, giyim ve sağlık yardımı desteklerinin de devam ettiği bildirildi.

ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARININ ÖNLENMESİNE YÖNELİK TESPİT VE TAVSİYELER
Raporda, "Çocuk ihmal ve istismarının önlenmesine yönelik tespit ve öneriler" kısmındaki 8 ana başlık altında 246 maddelik önerilere de yer verildi.

Erken yaşta evlilikler dahil her türlü ihmal ve istismarın kabul edilemez olduğuna dair toplumun tüm kesimlerinde farkındalık ve sorumluluk bilinci oluşturulması gerektiği anlatılan raporda, farkındalığı artırmak için kamu spotu, eğitim, seminer, tiyatro, sergi gibi topluma yönelik eğitimsel, sanatsal ve kültürel etkinliklerin teşvik edilmesi istendi.

"Zorunlu eğitim çağında olan öğrencilerin okul devamsızlığının önlenmesine yönelik tedbirler arttırılmalı ve bunların nedenleri hakkında araştırmalar yaygınlaştırılmalı." ifadesi yer alan raporda, okul terkinin önlenebilmesine yönelik tedbirlerin alınması, İlköğretim ve Eğitim Kanunu gereğince öğrencinin okula devamından sorumlu veli, vasi, muhtar, mülki idari amir, müfettiş ve eğitim yöneticilerine yönelik bilgilendirme çalışmalarının yaygınlaştırılması önerildi.

Okul öncesinden başlamak üzere her bir çocuğa "hayır deme becerisi", "güvenli mesafe", "mahremiyet", "güvenli ilişkiler", "iyi dokunuş-kötü dokunuş" eksenli eğitimlerin verilmesi ve bu eğitimlerin yaygınlaştırılması gerektiği vurgulanan raporda, "İhmal ve istismarın önlenmesi ve güvenli eğitim ortamlarının oluşturulması amacıyla pansiyonlu okullar başta olmak üzere tüm okullardaki öğretmen, öğrenci, belletici, yardımcı personele yönelik psiko-eğitim programları ve uygulamaları yaygınlaştırılmalı, eğitimlerin etkinlikleri artırılmalı." ifadesi kullanıldı.

"ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİ İNCELEMEYİ AMAÇLAYAN PROGRAMLI TEFTİŞLER YÜRÜTÜLMELİ"
Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün kurumsal kapasitesinin güçlendirilerek bütçesinin arttırılması istenen raporda, korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocuklar hakkında mahkeme kararı alınıncaya ya da uygun hizmet modeli belirlenene kadar çocuğun üstün yararı gözetilerek ara hizmet modellerinin oluşturulması istendi.

Çocuk işçiliği sebebiyle eğitime devam edemeyen ya da risk grubundaki çocukların tespitine yönelik ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılarak "Çocuklar Güvende Ekipleri"nin yaygınlaştırılması gerektiğinin altı çizilen raporda, "Çalışan çocukları korumaya yönelik olarak iş yeri denetimlerinde kapsam dışı kalan iş ve iş yerleri için gerekli denetim mekanizmaları oluşturmak üzere yasal düzenlemeler yapılmalı ve çocuk işçiliğini incelemeyi amaçlayan programlı teftişler yürütülmeli." ifadelerine yer verildi.

Çocukların sağlık hizmetlerinden faydalanmasının engellenmesinin çocukların sağlık ihmali olduğu belirtilen raporda, bu durumun ölümcül sonuçlarının olabileceği kaydedildi. Raporda, "Bu nedenle aşı reddi, sağlık izlemi reddi, tarama testlerinin yapılmasına engel olma gibi durumlarla mücadele edebilmek için yasal altyapı güçlendirilmeli ve sağlık çalışanlarının bu durumlarda vakaları nasıl idare edebileceğine dair kapasiteleri artırılmalı." önerisi yer aldı.

HAKİM VE SAVCI ADAYINA ZORUNLU EĞİTİM TAVSİYESİ
Çocuk Koruma Kanunu kapsamında, tedbir kararlarının alınması sürecinde, uzmanlaşmanın sağlanması amacıyla tedbir mahkemelerinin kurulması istenen raporda, ülke genelinde çocuk mahkemelerinin artırılması, adliyelerde mağdur çocuk ile failin karşılaşmaması için tedbirlerin güçlendirilmesi önerisi aktarıldı.

Hakim ve savcı adaylarına yönelik önerilere de yer verilen raporda, "Hakim ve savcı adayları, adli destek personeli, denetimli serbestlik personeli, ceza ve tevkifevleri personeli ile infaz ve koruma memurlarına yönelik çocuk ihmal ve istismarı ile erken yaşta evliliklerin önlenmesine ilişkin zorunlu mesleki eğitimler belirli periyotlarla düzenlenmeli." ifadesi kullanıldı.

Şehirlerde mahalle, sokak, cadde, park ve açık spor alanları gibi yerlerin ışıklandırma ve güvenliğinin belediyeler tarafından sağlanması gerektiğine işaret edilen raporda, oyun parkı, kreş-gündüz bakım evi hizmeti, çocukların aileleriyle birlikte geçirebilecekleri güvenli alanlar ve çocukların gelişim alanlarının desteklendiği ücretsiz danışmanlık faaliyetleri, bilim sanat evi, kitap evi gibi uygulamaların yaygınlaştırılması istendi.

Raporda, belediyeler tarafından risk altındaki çocukların tespiti ve bu riskin azaltılmasına yönelik danışmanlık, koruma, bakım ve barınma hizmetlerinin yaygınlaştırılmasının sağlanması gerektiğinin altı çizilerek, özellikle nüfusu 100 bin ve üzeri olan belediyelerin kadın ve çocuk konukevi açması talep edildi.

ÇOCUĞUNUN ÖZEL FOTOĞRAFINI SOSYAL MEDYADA PAYLAŞMAK HAK İHLALİ
Raporda, farklı nedenlerle yalnız kalmış annenin ya da babanın çocuğun sorumluluğunu tek başına üstlendiği aile tipi olan tek ebeveynli ailelere yönelik, destek mekanizmalarının güçlendirilmesi önerildi. Ailelerin çocuklarının özel fotoğraflarını sosyal medya hesaplarında paylaşmasının çocuk hakkı ihlali olduğu vurgulanan raporda, buna ilişkin bilgilendirme çalışmalarının yaygınlaştırılması gerektiği belirtildi.

Raporda, çocuk ihmal ve istismarı ile erken yaşta evliliklerin önlenmesine ilişkin toplumun geniş bir kesimini temsil eden barolar, meslek birlikleri, sendikalar, vakıf ve dernekler gibi çeşitli sivil toplum kuruluşlarının paydaşlarla çalışmalara etkin katılımlarının önemli olduğu vurgulandı.

Bu kapsamda sivil toplum kuruluşları ve meslek birliklerinin çocuk ihmal ve istismarı ile erken yaşta evliliklerin önlenmesine ilişkin toplumu bilgilendirme çalışmalarının yaygınlaştırılması istenen raporda, "Sendikalar, üyelerine yönelik çocuk hakkı, ihmal ve istismar ile erken yaşta evliliklerin önlenmesine ilişkin eğitimlerini yaygınlaştırmalı. Vakıf ya da dernek bünyesinde özellikle barınma hizmeti alan çocuklara sunulan hizmetlere ilişkin denetim mekanizmaları güçlendirilmeli; denetim raporları kamuoyuna açık şekilde paylaşılmalı." önerileri yer aldı.

Raporda, çocuk ihmal ve istismarı ile erken yaşta evliliklerin önlenmesinde mevcut politika ve çalışmaların hesap verilebilir sistem içerisinde izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanmasının hizmetin niteliğini arttıran temel unsurlar arasında yer aldığı aktarılarak, "TBMM bünyesinde daimi bir 'Çocuk Hakları Komisyonu' kurulmalı. Okul devamsızlığı ve okul terkinin önlenmesi ile örgün eğı̇tı̇m dışında kalan çocuklara yönelik politika önerilerini içeren raporlar tekrar hazırlanmalı. Okul terki riski taşıyan çocukların tespitine yönelik erken uyarı sistemi kurulmalı." ifadeleri kullanıldı.